(Exo.16:12-16; Mat.14:13-20)
Pakaiya iki ngaiyule Aman avan ana eivah diu ahi, Ama lungdei hinkho i-manna diuva tahsa le lhagaova i-ngaichat jouse jouseu eipeh diu ahi.
Hichea ‘Pakai’ kiti hi Thiljouse sempa Pathen (Yahweh/Elohim) kiseina ahi. ‘Yahweh’, ‘Elohim’ tin minchom jep in kou jongleu achom hilouva, “Pakai na Pathen min chum oh phahpoh hih in tia Mose Dan thu’n asei jeh a ‘Yahweh’ sei ngamlouva ‘Elohim’ tia ahinkouvu ahi” tin Theologian konkhat in eihiluve.
Semtil chun Pathen in mihem chu Ama limlo’n ana sem e. Genesis 1:26 ahin, eiho Bible in “Eiho Lim le Mel-pu in” tijongle English ahin “in our image, according to our likeness” atijeh in, Theologian tamtah in ngaidan chomchom anei kholouve.
Pathen ‘Mel’ (Image) ilonau chu, mihem tahsa le mel hi ahin; Pathen tobang ‘alim’ (image) ilonau chu ‘Pathen hi’na - athenna, aphatna, akidihna, tonsot hinna aneina le dang ho’ ahi tina ahi tin aseiyuve.
Pathen hi’na (Mije) chu - Ngailut chungnung, Hatchungnung, Thiljouse bolthei, Thiljouse hesoh, Ijakai bolthei, Ijakai musoh, Munjousea um, Hetna jouse nei, Theng chamkim, Phachamkim, Tonsot mi ---Thi-tih neingailou, Tonsot a hingjing, pentil neilou, le adang dang ahi.
Hijehchun, Semtila chu in mihem chun Pathen hi’na (mije) jouse hi nei hih jongle, ‘Pathen Lim le Mel aputna, alona’ chu aneitei ding ahi. Achutile, mihem jong chu ‘thina neilou ding, kidihna nei, kitahna nei, thenna nei, hethemna nei, tonsot hinna nei’ dia sem anahi tichu kichehtah ahi.
Hijehchun, semtil chun mihem chu Asempa Pathen chu kingainan ananeiyin, athu thun ana nungun, tohgim ngailouvin Eden hona nehding lhingset Pathen in apeh chu nomsatah a aneh uva, nomtah le kipah tah a hinkho mang anahiuve.
Kingai --- Hichea ‘Kingai’ kiti hi ‘bel, behchahkheh ‘ tithei ahi. Hichea kisei hi ‘Nasempa chuto umkhom jingin, hingkhom jingin, chengkhom jingin, Ama a hingin, athun nungin, nahinkho ama kipui sah in; nathuthua nung louvin Na sempa thu thun nungin, Adeilam bolin; Lungdon, lungjin, hahsat, genthei, natna le boina jousea jong Nasempa belin ima dang bel hih in; Ama jeng songin, Ama dong jingin, ama hetlouvin hinna dang, damna ding dang, kipana le lungmonna thildanga hol hih in; nathi-nahin ding hijongle nasempa deiyin bou umin” tina ahi.
KINGAINA NEI JOULOUNA : Pathen hi Ngailut ahi (1 John 4:8). Hijeh chun, mihem chu Kholbuh’ (‘Robot’ le Machine’ )dang ho banga achalohsahpan akoi bangbanga ummai ding hilouvin, khohetna nei, chomlhatna nei in anaseme.
Hinla, mihem in ‘chamlhatna’ anei chu ana mangkhel in, Asempa thupeh vala chonna, thupeh palkehna in ana mangtai. Neh-lou ding, bolloudinga Asempa Pathen in ati chu ana boltai. Hichun, Pathen alunghang in Ama angsung, A-insunga konin adeldoh tai.
‘Pathen-to kikhen’ chu ”Pathen hi’na (mije) mansahna, neitahlouna, lahpeh a umna, Pathen mije thisan” tina ahi. Seidan danglam jep a seidin, ‘hinna pepa, hinna bulpi’ Pathen-to kikhen chu thina ahitai. Adam le Eve chonkhel (chonset) jeh in mihem jouse chunga thinan vai ahomtai.
Bible in aseiye, “ Mijouse chonse ahitan, Pathen loupina changlel ahitaove” (Romans 3:23)
“Koima kidihna nei ( achonpha) aumpoi, khat a khat jong aumpoi” (Romans 3:10)
“Chonset man chu thina ahitai” (Romans 6:23a)
‘Pathen loupina’ kiti hi mihem gel asana le dangka ahipoi. Pathen hi’na (mije) chunga kisei ‘Ngailut, Hatchungnung, Tonsot-hinna nei, Thenna, kidihna, le adang hohi ahijoi. Chonset jeh a hitia ‘Pathen loupina’ hochu mihem changlela ‘kidilouna, gim le hahsatna, thenlouna, natna le thina, chule adang’ ho changa ihitaove.
REVIVAL: Mihem chu chonset in analhuta jongle, Ngailut Pathen in asemsa mihemte akoma akilekitna diu, Eden a banga Ama Lim ahinput kitna diu chu agonpeh tai.
Pathen chu ‘mihem’ chonset a lhusa limchun ahungin, Jesu ahung pengtai. Jesu chu ‘Pathen Chapa’ ahung kititai. Ama chun, mihem limp u in mihemte chonsetna chu po in, mihemte thiding khel in ahung thi tai.
Pathen, thiljouse sempa chu ‘thunei chungnung’ ahi. Aman sei chu hijenga ahi. Mihem in aathu anitloule thi jengdia ana sei bangin, mihem in anitlou phat in athilotai. Jesu Christa tahsana, Pakai le Huhhingpu dia kisan jouse Pathen cha hikit diu, Pathen lim alokit diu, tonsot-hinna aneitheidiuva atep in, hichu hijenga ahitai.
Nang in Jesu chu tahsana nakisan-le Pathen lim, Eden a mangsa chu nalokit,naneikit ahitai. Hijeh achu, Bible in aseibanga ‘Christa a thil semthah’ nahikit ahitai. Hichu, ‘REVIVAL’ ahi.
‘REVIVAL’ kitia lam lam keu hi ahipoi. ‘Thilsemthah’ hichu ngaipena ahi. ‘REVIVAL’ nachan tah-le kipah a lam ding jong ahi. Hinla, ‘semthah hilouva moh kipah a lam chu pannabei ahi.
Christa nakisantengle vang chonset jeh a thina um chu Christa jala tonsot-hinna ahung hitai. Bible in aseiye :
“Chonsetman thina ahin, manbeiya Pathen apeh vang chu I-Pakaiyu Jesu Christa jala tonsot-hinna ahi” (Romans 6:23).
Ahile, nangin Christa chu nakisan tah em? Nakisan loulai-le tuhin, taonan Jesu chu kouvin, kisan in.
Christa kisan jouse vang chu Pathen Limlo ihi taove. Tuvang hin lojoujai poute. Hinla, Pathen in Ama Lhagao Theng a eipanpiuva ol ola Christa nun chu eipeh diu, khangtou jing ding ihiuve. Thokit nia Christa-to vana ichenkhom tengule ama hi’na chu lhingset a eichan khompi diu ahinai. Tua jong ikhantou jingna diuva nitina Bible sim jing ding, tao jingjeng ding ahi. Chutile, Aman eipanpi jing diu nun le khana khangtouva, ‘Avan ana’ nitina eivah jing diu ahi. Hichu, tahsa le lhagaova ingaichat hou eipeh jing diu ahi. Mihem ngaichat jouse vang hipontin, Ama lungdei hinkho imantheina diuva ngaikhoh hovang eipeh jing diu ahi.
AVAN-AN : Hiche lampi semna ding chun Pathen in Abraham ana lhengdoh in ‘Israel’ nampi asemdoh ta. Israelte chu kum somli sung gamthip noiya avan-an ‘mana’ in ana vah e (Exodus 16:12-16).
Jesu’n hiche, ‘mana’ vana kona Pathen thilpeh chu ‘keima’ kahi ati (John 6:31-33). Ajehchu, Ama hinna changlhah ahi (John 6:35)
Hijeh achu, hinkhoa sil le chen, neh le don hoa lungkhamlou dia eihilu ahi. Chusanga, amasa Pathen Lenggam le Achonphatna joh hola, imutengule, Aman ijakai eipeh diu ahi. (Matthew 6: 25-34)
Jesu tahsana kisan jouse chun tonsot-hinna chu anei ahitai (John 6:47)
‘Pathen Lenggam’ kimuna dia Jesu hi tahsana kisan ding ahi. Chuteng, Ama chonphatna chu Lhagao Theng mangcha a eipeh diu, ihinnei diu ahi. Hichu, ‘Avan-an’ mu jingna ahitai.
Hijeh chun, ‘Christa a thilsemthah’ chu nahiloulai-le tuhin Jesu kisanin.
PAKAIYA KINGAI : Nakisan tah-le, Pathen lungdei chu hol jingin. Nitinnin Bible simin, tao jing jengin. Ama tahsan in kingainan nei jingin. Na kingaina chu ‘athupeh nanit’, Pakaiya nanei jing ahi. Hahsat-gentheina hihen, nat le thina ding mun hijongle Ama jeng tahsanin, ima dang bel hih in.
Mitamtah in dammona atotengle, Pathen a kingaijoulouvin, tahsanlou, milimsem houho kom gei jong jonin tahsa damna aholji. Hichu Pakaiya kingaiten aboljipoi.
Mi konkhat vang hi kinahna, kithatona aumle “He roh un, kap uvin, jep uvin” to ahipai jitai. Hichu, tahsante, Pakaiya kingaite chonna ahipoi.
Leng David chun ipi abolding jongle Pakai adongmasaji. Nikhat aji-achate chuagalten amantaove tithu aseipeh taove. Sepai hochun, “gangchelin Sakol kangtalai hinlauvin, thaljouse hin kichoiyun” tin eidelpiuvinte tia agelu ahi. Ajehchu, mihem hina achu aji-achate chu adelloi jeng dia lom ahi. Hinla, Leng David in chute bollouvin, “Ka thempu von chu hin lauvin” atin, Thempu von kivonin, maichama Pakai ahouvin, adong masai. Hichun, lolhinna aching jotai.
Eiho vang, ipi toh jong leuhen, Pathen tahsanin, Ama a kingai jingutin, Leng David bangin, ‘amasan Pathen Lenggam le Achonphatna holmasa’ hiu hite. Pakai koma taovin, Ama dong masajiu hite. Hichu, galjona ahin, damloute dia damna kimuna joh ahi. Pathen apan loule eihon ima iboldoh diu aumpoi.
Ama a kingaite ihiuva, A van-an sang jingte ihitheina diuvin, Pathen in eipanpi jing taohen.
Amen.
(LKHengna : Kisuhhalna 22 September 2015 jana kathusei )
No comments:
Post a Comment