Friday, 20 December 2013

KICHAT PUMA JINEI AHASA NADINGE


Gollhang khat hin Nungahkhat mel-hoi-tah le piltah chuto kicheng dia gontupsa ahitai. Kicheng dia kinemtah a kigigel ahilhon e.
Hitia, kichen ding ngahlela aum lhon laitah chun, gollhangpa chun, nungahnu chu avetvet-le naovopsa nungah ahitai! Akinepna jouse pahbangin amollin, adeina jouse achultai!
“Itidana hitia chu nungahnu chun nao avop ahijeng dem? Kenla, katongkhapon. Nungah pha le kitup kati kah ahi, ana chavai tena hinte! Kakikhenpi teitei ngaiya ahitai” tin, jankhang geiyin, ih-mumo leuvin, gollhangpa chun, lung agelgelin, akhonnan kikhenpi din gellhuhna aneiyin, a ih-mutai.
Gollhangpa chun, aih-mut sungin, amang le atah bangin, mu kidang amutai. Pakai Vantil akoma ahungin, “Gollhangpu, nadongmanu khu kichenpi ding phamo sahih in. Anaovop khu Pathen Lhagao Theng tha-hatna akon ahibouve. Chapa ahinding, Amin ‘Huhhingpu’ nasah ding ahi. Chenlang, ga kiuiyin, kichenpi jengin” atitai.
Hichun, gollhangpa, Joseph chu a ih-mut ahungkhang tai. Amanga athilmu chu agelgel jengtai. Mang maimai ahilou ahei. Kichehtah a amu ahin, alunggela amangthei tapoi. Suhmila, ih-mut kitding atup vangin ahithei tapoi. Ih-mut chu ahithei himhim tapoi. Alungsunga kona anojinga aum bangin, ipi abolla aneh vangin along anom tapoi. Pakai thusei chu ‘thaneitah ahijeh chun, amangthei tapoi!”
Imacha ahithei tahlou, abol thokahsea along anop thei tahlou phat in; hou dan le kichentheng dan jong juidinga-la ahitheideh tah-lou phat in, danlou bangtah in, thipbehchan “asohsoh soh hen” tin nungah hingala agaisa numei Mary chu aga kipuitai!
O anommo nadinge! Houbung danthenga, hoikeicha kichengdia gonsa chu – gollhangpa’n, anu-apa le Houbung lamkai ho hetlou kah in, adongmanu aga guh thotai!
Mipi hochun “Joseph hi gollhang pha akiti vanga hi, ghthimcha hi ngal tena hiding ahi! Vetauvin, akichenpi ding nungahnu khu agakijampi tai! Atheng louva hilhon tante! Kichenjouva Dan poa umsanga tia agakijampi hita khu!  Siii.....siiih ! Kidah aum e! Tulai nungah-gollhang hovang hi, koima hi seithei hitalou hi........! vetauvang, nungah lah a aphapen natiu, gollhang lah a akitup pen nati teniu khu! Kivet tauvang.....!” Aphuna keu ahi taove!
Gollhangpa’nla ima seingamlou, alungsunga pohgih nasatah akipoh in : “Kamangin Pakai Vantil in..................’ kiti lela, ‘nangpentah, hoilai vantil nakoma hung kilah ponte. Ipi lamkai nahiham? Pastor nahiha, Houbung upa nahi ham? Ipi ‘ordain’ kibol khat nahija, Vantil nakoma hung ding ham?’ eitiuvintin. Adih mong monge tiding jongla, ‘eye-witness’ ding koima umlouva. Iti, ipi kasei ding hitam? Kichenpida dingla Pakai Vantil hitahbah-le, athu kangailoule iti kichat umding hitam? Miho koma kiseidohhenlang, nichomkhat joule gollhang khat in ‘Mary chu kaji ahi. Anaovop chu keiya ahi’ hinti jengle, Vantil mua kiseipa chu lhadam mu in mijousen ei seiyuntin. Iti vangset jong kahi hitam? Ki-im henlang, Houbung dantheng in kikigopsah-lela, agai loi min ahin hetoh tengle, Danpo’a umkit thouthou ding” tin lunggim hinkho chu Joseph in amang jingtai.
Donda dingla Pathen agingin. Akichenpi vangin, ajinu Mary chu anai ngampoi. ‘Pathen Chapa Nu ahijengle’ tin agingin, aja in, anai ngambehseh poi . Hilouva, mito jonga naovop ahijenglela mivangsepa ahijeng din akigel in, lung nopna him him neiponte. (Simin Matthew 1:18-25 sung hi)
Christiante hinkho hi hitobang hi ahi. Houbung lamkaite dinmun jong phat tamtah sung hi Joseph dinmun hi ahiji. Ibonchauva hitobang hi tohtheicheh le atoh khasa tamp ii-umuve.
Christa minin baptize ichang un, Christian insunga ichengun, Christiante kiloikhomna Houbung lah a i-um cheh nauve. Hinla, Christa aunga cheng le chenglou kihal ihiuve. Christa chenna ho jouse lah a jong hin Pathen in Mary banga alhendoh, Huhhingna kin boldia alhendom aumin, lamkaiho dia hetthem hahsa tampi aumji. Hitobang tampi hochun Dan umsa tampi jong ajuimo kom aumkitjin, het ahahsa cheh ji e. Joseph in Vantin amu chu ‘adih le adih lou’ ahetchetval lou ding tahsan uma ahi. Ahet hile mipi le lamkai ho koma aseina kijih teiding ahi.
Nungah e gollhang dinmuna jong hitobang hi aum jinge. Nungah kitup tah in gollhang khat adei ngala, gollhangpa gutlam achom, aumji. Gollhang khat in nungah khat adeiya athipi nomjeng, kitup tah a akichenpi got, khatnu-la, hoikei, dih manglou ! Aboiye!
Nungah hihen gollhang hijongle Pakaiyin amannoma, asunga Lhagao Theng apeh a, ahinkho apuina lama hetkhel umji. Anunluile ama lungdeilam Pathen in adeilou jeh a, akheloh got nalama, chomkhatdia hahsat-genthei athoh jong aumji. Hitobang hahsat-gentheina chu, Pathen in hahsat-genthei athohsah ahipoi. Nunluiya kona nunthah umdohna dinga, alui chu athah in ahinkheldohna dinga chu, nunlui umjingsa tahsa le lunggel chun ‘hahsa-genthei’ akisah bou ahiji.
Hitobang dinmun laitah toh hohin,Joseph bangin, vangse akisan, kichat le lungjinna athohji. Insungmi hihen midang tampi jong alungjing jiuvin, deimo, vetda, seiset le chotpha leuvin jong aumteiye.
Mary dinmun hi nadinmun hisah in. “Vantil kakoma ahung in, aseibanga koima pasal in jong eitongkhalouva nao hi kavop ahi. Vantil seibanga Lhagao Theng a kon ahi” tijngle, koiham hiche numei khat thusei tahsan dinga chu.
 Mihon, “Pathen kon amungai em? Pathen mua chu thijeng dinga kisei hilou ham? Nang ipi Hou lamkai nahija, ipi Pathen a hatmong mong nahija Pakai Vantil in nakimupi ding ham? Na hoikei-to. Ija kihe ding ham, na ih-mutna a khattouvin namai jong ham? Ipia kiseithei ham, Vantil nahisah chu miphalou khat jong hithei, thilha-sangah jong hithei ahi. Adih louva nahi ahi” tia ahousan maitheiyu ahi.
Nungah kitupmo tah, gollhang chavaitah jong chu Pathen in amatthei ahi. Ju don don, lou nene jeng jong chu pathen in amanchah nom thei ahi. Pathen in amannomle, ajudon, alouneh chu ahaisah ding ahi. Ahaisah got pet, chule, ahin bolda dompet chule atahsa chun alelding, dammo ding, alhoh jong chavaithei ahi. Ju le lou ho ‘hu’ (thaneina) apotdoh phat sungse chu alelding, hahsatna kidang tahtah jong aneithei ahi. Hitia, hahsatna-dammona chu Pakaiyin atosah ahipoi. Ju hu, lou hu, nunchan phalou le apha ahung kikhel jeha chu atahsa chun alel ahibouve – hahsatna, dammona tahtah ahipoi.
Numei khat, pasal khat, achavai, anopnop a chon ho chu Pakai asunga achentengle, anun chu hung kikhel panji ahitai. Ahung kikhel petsung chule alunggel chu kisahlelna a dimding ahi. Kichatna, lungmonmona, datmomo aumna, angola lheh lheh a aum kom umthei. Ahetlou kah le agellou lou lama paodoh, thusei, le chonna aneithei – angola lheh lheh; akitohlou lailaiya seidoh le thilbol umthei. Atahsa jong dammona, hahsatna umthei. Lung-hang nomnom jeng jong umthei ahi. Adeilou louva chonthei. Miho mudinga jong datmo um le nuijat – japi um uma aum kom umthei ahi. Alunga chu gellou lou ding agela, alungin akailele. Ipi ahi jong helou. Alunga thu hung kisei jong hechenlouva, lung kisalela umthei ahi.
Hiti ho pet hihen, itobang mi hijong leu hen, Christiante dinga phapen, manchah phapen chu Pathen houjing hi ahi. Hahsatna, kipana, thanopna le lungdonna ineiya, natna le boina toh jong leuhen Pathen kom lhut ding ahi. Chule, Ama kihousah jing ding ahi.
Pathen-t kihou hi Bible sim le taona hi ahi. Bible nasimtengle Pathen in nakoma thu asei ahin, na tao tengle pathen koma nang in thu nasei ahi. Hitia chu nitina na umle, Pathen in anhou ding, thilpha nabolpeh ding, natahsa le lhagao adamsah ding, namanchah ding, hahsatna jouse najopeh a nopna le kipana napeh ding ahi.
Amasapen tah in, Mary banga nasunga ‘Huhhingpu’ (Jesu Christa) chu achenna din taonan kouvin “Pakai Jesu, nang ka Pakai le Huhhingpu nahi. Kalungsunga thenlouna, chonset le adihlou umjouse hi nei suhtheng peh inlang, Athenga Nangma  hung cheng in, ka hinkhoa hin vai hung homin, nadeilam hinkho neimansah in” tin taonan kouvin.
Jesu ahung pen tah chun Mary le Joseph lungjinna jouse, khatvei din abeitai. Genthei tah a Gan-insunga apen vang chun, kelngoi ching ho ahungun, Vantil thusei ahung lhut un chibai ahung boh uve. Ahsi lekhathem ho ahungun, Christa Ahsi amuthu’u ahung seiyun, chibai ahungboh un ‘Sana (Leng ahi vetsahna), Bego ( Huhhingna kin, chonset thoina kin bolding –Thempu ahi vetsahna), chule, myrrh ( chhonset lhatdohna dia athiding vetsahna) ahungpeuve. Hitiho chun, /Huhhingpu’ ahiding athu avetsah tai. Pakai Vantil thusei bangin Joseph in, amin din ‘Jesu’ (Huhhingpu) asah tai.
Chunga kisei banga hi, nataova, Pathen Chapa Jesu Christa nasunga achentengle, ol ola boina ho hung bei yintin, kipana le nopna, damna le Pathen’a hinna chu nanei ding. Nitina khangtou jinga napui ding; nahinkho kipah ding, chule, tonsot geiya Pakai Jesu Christa –to cheng khom ding nahitai.


Pathen in na panpi jing tan.

No comments:

Post a Comment