Tuesday, 3 December 2013

INSUNG KITOHLOU HO DIA KINEPNA

1.Insung Umdol : Pasal khat le numei khat kichenga, kingailugel, kitahsan-to jing, chule, hinkhoa chengkhom hi insung kitup le dei-um ahi.  Hitobang nu-pa hin chate ngailutna neiyin, kitohtah in chate aseilen jiuve. Hitobang insunga hin, lungmong tah in, insung dettah, kingailutna dimset le nu-le-pa chule pute seilet in chate seilet in aumjiuve. Hinla, insung jouse hi ‘insung kitup’ ahi joujai poi. Chate jouse hi insung det a kona kiseilen ahicheh pouve. Dihtah a seidin, mitamtah hin, ‘insung’ kiti jong hi ipi ahi ahepouve. Nu le pa hi khatvei sanga tam jinei ahikhah jengule, ‘insung’ kiti hi itobang ahi hetthem hahsa ding mong ahi. Chutu nahi khah jengle, napa tah sanga napa-thah (pano/panon) namutah joh thei, chule napano chu ipi sahding jong nahetlou maithei ahi. Sopi le lang-sopi numei le pasal tampi, pino-puno tampi naneithei ahi. Hitobang insung hi ‘insung longkhom’ tiuhite. ‘Insung longkhom’ tampi jong kipah tah in aum’un, khat le khat akidomtouvin, ngailutnan akijopmat jiuve. ‘Insung longkhom’ tamjo vang kingailutna aumbehseh pon, michom cheh chengkhom abang jeng jiuvin ahi.
            Konkhat insung hi ngailutna’a kikankhomna ahin, adang din vang kitolouna, kinahna ahi. Abangkhat vang anu’vin adalhah a, pa she in chate achenkhompi, ahiloule, nuno-to cheng khom aum kit’e. Insung kon khat ahkit-le, nu’n achangseh’a chate akhoukhahna umkit’e. Nupa kikhen insung, ahiloule, anu’n, aguh’a midangto ahinvop’a cha anei jeh’a apa’n donlou hela anu keuseh in, guhthim’a achanga aseilet, ajipa’n donlouhel, ‘ki-thingnoi-cham’ a chengkhom insung jong aumkit in ahi.
            Hitobang insung thua hi Pathen in ipi asei umam? Insung nommo le kituploute dia ipi kinepna thu Pakaiya kona um am?
            Pathen deitah vang chu, numei khat le pasal khat chu kituptah a kichenga, cheng khom diu, amani tailou midangto kitimatna neilou helding. Hinkhoa kicheng lhonding, kikhenna umlou ding. Hichu, Pathen dei insung ahi. Hitobang insung chu ‘chate dia van-gam’ tobanga, aphalama kiseiletna ahi.Hinla, hitobang hillou insung tampi jong aum’e. Ahile, insungpha ho bou Pathen in avet le phatthei aboh ham? Insung kituplou hodia Pathen in gonpeh aneilou ham?
America gama Theological College Professor Pastor David Feddes hin aseidanin, Pathen thusei tampi le eiho jouse hin insungpha ho i-seiphauvin, akituplou ho i-seiseuivin, hinla, hiljong i-hilnom dehjipouvin, i-thet bolun, donlouvin ikoi jiuve ati. Pathen vang chuti ahipoi. Insung pha ho vang aboh in, akituplou ho jong asempha nom’e. Chule, insug kituplou le insungbei hoa kona kiseilen chate din jong gonpeh anei cheh’e.
Bible hin insung kituplou, ase le apha kihalna le achavaipen jong aseiye : numei ni hin cha aneinomval lhonin apau ju adonkhamsah lhonin, aluppi lhon’e; aji khelnonthet, ajam jam jeng; aji thisa numei khat jong cha aneinomval jeh’a limchoma kisema atehpu luppi; gamvaipo khat in miji susea ajipa mi tha-sah;  Pathen thusei khat jinu notia panga ajipa hilouto cha nei; chule adang tampi uma ahi. Hiche ho hi eiho kichatna ding le eihon hiteho-tobang ihidiu deina jeh’a Pathen in Bible’a asei ahipoi. Hitobang setna hi um jeng jongle Pathen in tohdia agon chu atohdoh thou thou ah idol le ami ngailutna chu hitobang hoa jong hi avetsah le asodoh thou ahi hetna dia aseisah, ajihsah ahijoi.
            Hijeh chun, mi konkhat in “Pathen thusei hohi mipha ahiuvin, miphaho bou aheuvin, apha ho phat chehna din bou thu aseiyun, aphalou ho din mun aumpoi” atiuve. Hitobang thusei hi Jesu Christa kipana thupha ahipoi. Achutile, miphalou ho ahoptha lou ding ahi. Jesu Christa vang thudang hel hinpoa ahi. Bible hin, insung kituplou, miphalou le chatvaina hoa um jouse din jong Pathen in thil gonpeh aneidol aseiyin ahi. Insungnomlou le chavai hoa um le hung kiseilen, chaga le suhgenthei, chotpha le bolgentheiya umte din jong Jesu Christa’a Kipana Thupha hin kinepna le kipana anei diuva Pathen in agon ahi.

 ( aban ‘2. BIBLE A INSUNG CHAVAI PATHEN IN PHATTHEI ABOH HO’ hi phat-kit, jankit-le seinaute, anasim teiyin)


Pathen thu Bible hi nitinin simin, nasim ho nahetthemna din taona nei jingin. Chule, tao jing jengin. Jesu Christa hi, nataona jousea kou jing jengin, na chenpia, nakivoppi jing din ngeh jingin. Leng le Huhhingpu dia nakisan loulaile, kisan in.
Athupha nasimna le nataona jouse sangin, Pathen in Jesu Christa jalin phatthei naboh jing tahen.


No comments:

Post a Comment