Thursday, 1 October 2015

Pakaiya kingaite chu thi jongle hing diu ahi

(Jn. 11:25; Rev. 20:4-6)

          Leiset chunga houdan dang dangin jong thinung hinkho (life after death) thu sei jongleu Jesu seibanga kicheh le lhamon um’a seidoh aumpoi. Mihem tamtah-in leiset hinkho-a thina hi ima jouse kichaina in agel’ui. Abangin damlai hinkho-a thilpha bol jeh-a thinung hinkho-a dinmun pha chanthei din aseiyun ngaidan tampi aum’e. Jesun vang koihile Ama tahsan chan chu ‘thi ding’ ahi atipon ‘hing ding’ ahi ati. Ajehchu Jesu hi ‘Hinna’ (life) ahi.
          Kum 280 A.D. phat laiya Rome leng vaipo Decius kitipan Houbung suhmangna dia nasatah-a Christian ho asuh gentheiya, pan alah laiya Kipana Thupha lhangsam Pionius jong hi martyr’a thiho lah-a pang anahi. Pionius hi akitha masanga atahsan seilep dingin gihna ana kipei. Hinla aman thina aging poi. Ajehchu ama tha-a aum’a athi leh hing ding ahi ti akihetchet’e. Atahsan thu seilep louva det tah-a adinna ngaiya adin jing jeh-in achunga suh gentheina chu aval behseh jeng tai. Hiche phat chun akoma ding ho khat chun “Ipijeh-a hibanga thinom nahim ?” (Why are you so determined upon death ?) tia adoh leh Pionius in “Thina thu hilou, hinna thu joh” (Not upon death, upon life) tin adonbut’e. Aman Jesu Christa atahsan jeh-a thi jongle ahin ding akihet’e.

          Thina kicha jouse hi hing ding ahipouvin, thina changjo ding ahiuve tihi Jesu thuhilna-a kon maman imuve. “... koihile akihinso nom chun athilo ding, amavang kei jal le Kipana Thupha jal’a thilo jousen kihinsona aneiding ahi,” ati (Mk. 8:35). Jesu thuhil bangin mitam tah ahin nom jeh-in athilo aum’e. Tahsanna ineiyuhi ithipi ngam’u le bou ihin diu ahi. Patepna ahung lhun masang sen ahing ding le athi ding kichehna umthei ponte. Leiset kivaihom dan akikhel jingin, India gam ichennau sung jenga jong Christian tahsan suh chatvaina dingin lamchom chom’in tohgon amachal jinge ti iheuve. Nikhat Christian masaho thohna banga thohna tincheng hung lhung molou ding ahi. Ajehchu Pakaiyin thil hung lhung ding abon’a ana seisohsa ahitai (Matt. 5:11-12).
          Rev. 20:4 sunga John’in kilahna-a mu aneina-a chun Jesu thudol hettohsah jeh le Pathen thu jeh-a alol kitan ho chu athin amupon ahinga amu thu aseiye. “... amaho hi hing doh-a Christa to kum sangkhat lengvai apoh khom’u ahi.” Alol kitansa ahin nah lai ding chu mihem ngaitona-a thil hithei lou ahi. Hinla Jesu Christa tahsan jal’a thina toh ahiuvin, atahsan jeh-uva hinga ahitauve. Jesun “... keima eitahsan’a chu thi jongle hing ding ahi; chule mihing eitahsan chan a-itih-a thilou hel ding ahitai,” ati (Jn. 11:25-26). Pathen thun thina atihi tahsa thina hi hilouvin tonsot’a lhagao thi nina mun’a cheho chu athi atijoh ahi. Hiche thi nina peldoh jouse chu tahsa in thi jongle athi hilouva ahing joh ahitai. Hichu lhagaova hing ho ahiuve. Jesun hiche lhagaova hing ho chu “... thi ninan achung’uva thu aneilou ding,” ahi tin aseiye (Rev. 20:6).
          William M.Miller in lekhabu “Beliefs and Practices of Christians” asutna-a chun tahsan ho thina thu hitin asun’e. Christa tahsan hon thina akichat um ? Akicha pouve ! Ajehchu athiu le Christa to umkhom ding ahiu aheuve ati. Paul jong Christa tahsan mi khat hinan Philippi mite henga alekhathotna-a chun “... kiteldoh-a Christa to umkhom ding kadei lheh jenge, hichu kei dinga gamchenga phajo ding ahi,” tin aseiye (Phil. 1:23). Thi nikho teng Christian hon kipah-a vahchoila isah jiuhi mihon adatmo jiuve. Hinla Christa tahsante chun amaho chu athi hilouva Christa dinga hing ahitauve ti ihet jeh-u ahijoi.
          Rev. 11:1-12 sunga hin mini Pathen thu hettohsah jeh-a kithat, amavang Pathen’a konin hinna hu akipeh jeh-uva thina-a kona ahindoh kit’u imuve. “Ahinla nithum le akeh nungin Pathen’a konin hinna hu ahungin asung lhon’a alut phat’in, amani kenga pansan ading lhon tai ...” (Rev. 11:11). Tahsa tah-in athi ngei lhon’e, hinla ahing lhon’e. Ajehchu “... mihing eitahsan chan’a a-itih-a thilou hel ding ahi ...”  tia Jesun aseihi amani chunga jong guilhung ahitai ti photchetna ahi. Hiche tobanga hi koihile Pakai tahsan’a Ama-a kingaite chu thi jongle hing ding ahiuve. Thijong leuhen hing ding ihiu hi Christiante kinepna chu ahi.


~~~

No comments:

Post a Comment