Thursday, 29 January 2015

KIDOUNA SEMA JESU HUNGA AHINA

Apen masangpeh in Themgao hon, ahung peng ding Jesu chu ‘Chamna Lengchapa’ (Prince of Peace) tin anaseiyuve. Ama (Jesu) aseina ahin vang ‘Chamna hilouva, kidouna sema hung’ in akiseiye. 
Jesu’n aseiye “Leiset chunga chambol’a hungin neigel dauvin, chambolma lah chemjama kidouna dinga hung kahibouve.”  
“Ajeh chu pa le chapa kidousah a, nu le chanu kidousah ding, tehpi leh mounu kidousah dinga hung kahibouve. Mihem dia amelma khohpen tahchu a-insung mi ma ma hiding ahi.” (Matthew 10:34-36)
Ahile, hoi joh chu dih ding hitam?
Jesu hi Pathen ahi ( Chapa Pathen ahi). Pathen in jou asei ngaipoi.
Themgao ho chu Pathen lhacha ahiuvin, seidia Pathen in aseipeh chacha bou aseijiu ahi.  Themgao kama kisei ho chu Pathen sei ahi. Pathen in jou asei ngaipoi. Themgao hon jong jou seipouvinte. 
Achutile, Pathen thusei chu akikala hitam?



Mihem din akikala ahitai. Pathen din vang akikal poi.
Theology simhon vang, hitobang thu hi ‘Theological problem’ hija asei diu ahi. Hichu, adihtah ahi – ‘Pathen thu hetdan hahsa, boi um’ tiding hinte.
Hinla, boipoute. Aninia dih gel ahi.
1. JESU KIDOUNA SEMDOH AHINA
Pathen helou insungmi khat chun Christa ahin kisan tengle, ama chu insung miteto kitohmo, kina le kidou pan jiu ahitai. Insunga konin jong deldoh in aumji.
Kanu hi amau insunga Pathen hou masapen ana hi. Anu le apan aitmama jeng un, ama vang ana nodohsam pouve. Hinla, samthao le samthi chana achoma ana neisah’uva, an jong thakhat a anehkhompi louvu; inchomauma banga jenga ana bolu ahi. Hiche jal jong chu hintin, kappa Missionary solchahpu chuto ana kichenglo hiuva hinte. Pathen thilgon hinte. 
Nang jong, tua chu na loi-nagol, tahsan le tahsanlou hihen, amina Christian hija Lhagao Theng changlou, Christa a hinkhothah manglou hoto nanopnop a nalhatkhoma, na dudu nanehkhom theiyu hithei ahi. Na vetnomnomu, na bolnomnomu chu, koimacha achomna umlouva na hi-khom cheh theiyu ahi.
Kei jong chute kana hi. Ka tongkhomun, kane khomun, ka don khomun. Ka taoji le Houina kachejiji bou le tahsan miteto jong Houin kakaikhomjiu bou chu, Christian hilou hoto achomjep kahina ahimaiye.
Kalungdona Jesu kakou tahtah a Aman eihouva, kahinkho akheltah invang – ka gol le paite din ‘mi kiletsah’ kabang jengtai. 
Kakina sampouvin, ka nun’e le ka chondanu vang akikalna tampi aumtai. Alah’uva kalhat mona tampi aumtan, amah on jong eikouji ta pouvin, 
Nitina kakivoppi, ka ne- kadonkhompi, katohkhompi hochu ka insunga kaji-kachate sanga ka umkhompi takjoh, kangaijoh tobang ahiuvin, sei thengthenga seidia, ka insungmi, ka inkote ahi jenguve. Amaho-to kitohlouva um, akina, akidou banga umdoh chu kana hitai. Nekhom, donkhom, tongkhom, kiloikhom theilou kahitai. 
Hita chu, ka jouse chu kachan ahitai. Amahon jong alah’uva kalhatding anomta pouvin, ei pel pel jengun, kamu ding jong anom tapouve. Ama ho dinga chu ‘Ling le khau’ kahideltai. Khut le keng mangchan kidou, kina hi hih jongleuvang, ka nun’u, ka hinkho mandanuva chu akitohlou, akidou, melma tahbeh kahiu ahitai. 
Mihem tahsa adin vang ka changseh bou kahitai. Kum khatval golbeiyin ka um tai. Sun le janin Bible kasim jin, ka khom behseh tengle, cha dukan a kache jin, chadon pumin, dukan neinu-neipa chu chom khat khat Pathen thu kasei piji. 
Hitia chu, kagol neisun le kaphapen chu Bible bou ahitai. Bible sim le tao jing chu Jesu-to kakivopna, gola kaneina ahi jenge, 
Hibanga, golbeiya umtheilou mihem chu, kidang tah in, koima ngaichatna jong kanei chom deh poi. Bible sim bou chu kanopsah in, kiapan ka dim jingtai.
Abana ka kivoppi chu, kaji le kachate ahijenguve, Ama hola kipah pah jenguva. Chate ahija, anu’u ahija, school kaiyuva, ahunglhun’u jongle, ina kana um jing amuvin athau anom nom jengji. 
Imatih a ina um ngailou, ina ka um jing vang chu, anucha houva akipana penu hijeng. Ima kabol ngailou. Ina ka uma eimu jingu hi akipanau hipen jenga ahi. 
Hichun ololin gol thah kahinnei domdomin, hinla, Bible vang kagol phapen ahi jingnai. 
Mihem gol le pai neitama phat mankhom tam hi Bible-to kivop louna ahi kamudoh tai. Mito kivop tam hin seikhel seival le tohkhel atamin; khonunga kisihna, lunggmna le kipa louna asosah e. Eima change uma Bible sim tam hi kipanapen ahi.
2.JESU CHAMNA AHINA
Mihem jouse chonsea, Asempa Pathen-to kina a, kisetkhena, munchom- inchom gela chengkhen ihi gamtauve. Mimasa Adam le Eve in Pathen doumah abol jeh lhona Pathen lunghanga ana kaidoh ahitai.
Pathen chu apha chamkim, adih chamkim atheng chamkim ahin; Ama banga phatna le thenna, kidihna neijou talou mihem chuto chengkhom thei hitalou ahi.  
Pathen chu thil jouse sempa, eiho eisemuva le hinna eipeuva ahi. Ama ‘hinna bulpi, hinna pepa’ chuto kikhen chu ‘thina’ ahitai. Hijeh achu, mihemte hin hahsatna, natna le thina i-touva, tahsa thinung jong le tonsot geiye ‘hinna bulpi’ kijopmat talouva tonsot geiya di thina ‘Damun’ jon ding ihitauve.
Mihem chonse cheh ihiuvin, Pathen lunghanna chu alunglhaisah le alung damsah ding koima umtalou ahi.
Mihem aphapen jong Pathen-to khaitoh dia setna dimset ahi. Akhut in thilse bol tahih jongle, alungsunga setna dimset ahi. Alunggila mihem avetda le athet umtei. Alunga jonlung putna umtei. Midang seisetna- gelsetna lung umtei ahi.
Adam le Eve suhkhel chu sei ngailou ahitai. Amani suhkhel tailouva jong mijouse hi Pathen dia lahthei umlou ahi.
Chuti ahijeh achu, Pathen a mithum uma chu Chapa Pathen chu mihem lima hunga, mihemte chunga Pa Pathen in lunghanga mihemte thoh dia akoisese chu Chapa Pathen in ahungthoh ahitai. Athoh chai jeng phat achu, Pa chu lunglhaiya ahitai.
Chapa chunga alunglhai tah jeh achu, Chapa a kisel, Chapa bel jouse chu, mihem ama phat le kidih le then jeh hilouva, Chapa’a abe jeng jala chu, Chapa vanga, Chapa bel jouse chu, Chapa golte le insungmi ahinau jala ‘Pathen chate, Pathen insungmi’ tia alah ahitai. Chule, alunghanna-ga, themmona le tonsot-thina chu ‘tahsante’ chu chansah-talouva, Chapa thohna le thina chu amaho khela thoh ahitai tia alha a Chapa tahsana kisan jouse chu tonsot a Chapto hinkhom ding le gou-lokhom dia alah ahitai(John 1:12; 3:16-17).
Hitia, chu, hinna-bulpi Pa Pathen-to kidou le kikhensa mihemte chu Chapa Jesu chun ahin jopmat’a, Pa Pathen le mihemte kah a hi ‘chamna’ ahinsem ahitai. Hichu, ‘Chamna Leng’ ahina ahitai.
3. MIHEM HINKHOA AKIMUDOH DING DAN

Jesu Christa hunglona hi mihemte hinkhoa akilah ding dan chu ahile –
a) mihem in Jesu Christa akisan ding, hichu Pathen-to akichamnau ahi.
b) Mihem in Jesu Christa akisan tengle, anunlui le ainsunglui ‘chonset le achonsete’ chuto ‘kidouna’ sohdohji ahi.
c) Christa-to hinkhom jouse chun ‘setna chu adou ding’ ‘Set-gal adou jing ding’ ahi.
d) Set-gal nadou chana Pa le Chapa Pathen chuto na kijopmatna gilchehcheh ding, Lhagao Theng Pathen in na umpia napanpi cheh cheh ding ahi. Chutengle, Pathen phatthei bohna tincheng nachan jing ding ahi.
e) Set-gal, lhepna nato chana, na tompan nahnah-le, Pathen panpina nachan tam cheh ding ahi kihet in. Miphalou koiman setna a puilut din ajoljipoi. Asesa ahi. Apha ho bou min aphalou boldia ajolji ahi.
f) Satan in anungjuisa ho chu alhep angaipoi. Ahilou ho bou lheplhah ding atiji ahi.
g) Lhepna, patepna nato chana, Bible sim le taona naha bol jingle, Lhagao Theng in napanpia, Pathen phattheibohna nachan jing ding ahi. 
h) Jesu’n  “Koi hile Kei sanga anu apa lungset jo jong kaseijui lom ahipoi” (Matthew 10:37) ati bang chun, na hinkholuiya na insungmi, nanu-napa chu dalhanlang; 
i) “Athingpel kiput’a kanung jui lou chu kaseijui lom ahipoi” (Matthew 10:38) atibangin, Jesu’n Tingpel (Cross) chunga phunlou-hela athoh bangin, lhepna le hahsatna hochu hakat tah in thoh jingin; 
j) Chule, “Koi hile kihinso nom chun athilo ding, keijal’a thilo chanin kihinsona anei ding ahi” (Matthew 10:39) tia asei chu hejingin, Ama tahsa mihem ahina thigeiya athoh a, tonsot-hinna neiya athokit banga; chonset achu nathi ( chonset chu nathisan) lebou ‘tonsot-hinna’ chu nachan ding ahi kihet in, tahsanin Jesu koujingin, alungdei bol jingin.
THUCHAINA :
Jesu Christa hi ‘Chamna Leng’ ahina in kisanloiyin; chule, ‘Kidouna Sempa’ ahina kisanin ‘Set-gal’ dou ngam din kipen, set-gal najopeh din Jesu Christa hi kou jingin; Lhagao Theng tha-hatna navop jing ding le na umpi, chenpi le panpi jing din thum jingin. Niseh in Bible simin, tao jing jengin.
Pathen in panpi jingtan.

No comments:

Post a Comment