Friday, 30 November 2012

Pakaiya kingaiyin

Sopi khat in Pakaiya kipana thah aneithu ahungseiyin, 
“kadammo jeh in Pathen kana chou khopset in, kakiphinin; tunvang, He-uo, Pathen thu chu kahetai! Kadammo Pathen koma kakipana kalhuttai. Ana dammo hihleng manthei kasolouding ahibouve. Kadammo jalin ei ngailupen Pathen kakimutai. Iti kakipa hitam? Masangin Pathen thu seijonglechun kangai ham kati jongle kana ngaijipoi. Tunvang, kahinna hi ima ahilou kahetai. Dam hih jongleng Pakai amutah jeh in kakipah mong mong tai. Ka lung amongin. Kakipah in. Nei le gou jong ima ding jong katitapoi. Pathen lungdeiya hin iti hinkho kamanthei dem tibou chu kadei ahitai, chule, hitia, kati mong phat hin katahsa jong hi ahung jang dom dom jeng tai” ati.
Hitihin ka seipeh e -
Tujana konin Gospel John hi niseh-le Bungkhat beh simin. Nalunga tao jing pumin simin,  "Pakai, Nathu hetthemna neipen" tin tao jingin simin.
Hitia chu nabolle, nidanga nasimto banglouding ahi. Pakaiyin Lhagao Theng’a nasimpi ding, masanga nahetdohlou ho nahetsah ding ahi. Athu nasima kona chu nangma dia alungdei ho chu nalung sunga aseiding, hetna napeh ding ahi.
Bible nasim joutengle, phatechan, lunglut tah in taona manjin.
Niseh in chuti bolin. Hichu Pathen kihoupina ahi. Natao-le nangin Pathen koma thu nasei ahin. Pathen in nakoma thu aseina ding chu Bible nasimna akon ahi.
Bible nasima kona Pathen in nakoma thu aseiding ahi. Bible chang nasimlai thu lele chu hilouva thildang jong nalungsunga ahinseiding nahin hetsah sah jeng ding. Pakaiya kingaiyin. Pakaiya kingai hi ‘Gari chunga natouteng natahsa pumpi nakoiya, nathaneina pumpi nangap a, gari nakitolsah bangin, Pakaiya kipedoh in, nahinkho, nahinna, nahatna, nakipana, na neijouse Ama pedoh in, kipuisah in. Ama-a nahi Chula em? Ama a kingailechun, Ama nasempa, nahinsahpa, nadamna le nadinga ijakai gongpa chun nadinga phapen nabolpeh ding ahi. Tahsa hi ipi ham?
Pathen ngailutna hi ihethem jipouve. Pathen in angailut chu isunguva um lhagao hi ahi. Tahsa hi ima ahipoi. Sunga um lhagao aphat ding bou chu khoh ahi. Sunga um lhagao chu aphattengle, polanga um tahsa hi achamcham ol ola hung kikhel jeng ahi. Hou-iiina ikihilna houhi “chutitang, hitia chu thilpha bolding ahi…” tia ikihiluhin, Cinema thobang eibolsah un, ijoloutengule ilhudel ji taove. Pathen thun asei hi chute ahipoi. 
Pakai Jesu’n “Lungsunga kon hungpot” atihi ahi akhoh pena chu. Sunglam aphatle, polam chu aphasa ahi, ol ola phadom dom ahi. Polam hakibolna hi thachol aumin, sunglama aphalou chu ahung potdoh jitan. Chutengle, nunlui, aphalou chu ihikit jitaove. 
Pakaiyin akhelnom chu sunga um lhagao hi ahi. Penthah kiti hi sunga um lhagao penthahna chu kisei ahi.
Lungmong tah in umin. Pakai kipuisah in. Pathen kihoupi jingin. Nang keuvin hou hih in. Pathen jong kihousah in. Taovin Pathen houin, Bible simin Pathen khousah in. Athupipen nasunga umpa lhagao chu adamle, tahsa chu ol olin hung dam dom dom tante” tin ka lhadoh tai.
 Kipah tah le lung mong tah in kakikhen lhontai.
Taona in kihetto jingute.
Pathen in umpi jing tan.

Thursday, 29 November 2012

CHONSET NGAIDAMNA


Christian hinkhotah mandan hi naosen lamjot kichuh tobang ahi. Lam hahsa, asuh-atou aumji, adeh in akipatna lama hin aumnom dome (Psalm 37:23-24). Lamjot nakichuh laiya chu nalhuh kom umji hilou ham? Na lhuhteng na kijamden jim? Chutilouvin, nanu-napa lam nasangin, nakikaiyhousahji in, nache peh in, ol olin, gunchutah in naboljingjin, lamjot nahung them tai. Hitia chu, Pathento hinkhomna hinkho jong hi manding ahi. Hahsatna aumjin, hinla, lhuhden lou ding, Pathen koma taovin, Ama kithopina thuminlang sangin. Solchah Paul in ati bangin, Pakai Jesu lam kat jinga, Ama kikaithousah ji ding ahi. Lhagao Theng kithopina chu thum jingin, Ama chu kou jingin, Aman napui jang ding ahi.
Pathen thu’n,“I-chonsetnau i-phon doh’ule, Ama chu tahsan umtah le kidihtah ahin, i-chonsetnau jouse angaidama, i-thenlouna jouseu eisoptheng diu ahi.” (1 John 1:9) Hiche jehhin, i-chonsetnau phona, ngaidam kithum jingding ahi. Hichu, ngaidam channa le phattheiboh channa ahi. Chuteng, alhusa jong Pakaiyin akaithou kit ding ahi.
Pathen lungdeilou nabolkhahna auma, Lhagao theng in nahetsahle, Pathen kom lhut loiyin, phongdoh in, ngaidam thumin; chutile,Aman na ngaidama, napanpi ding, chule na hinkhompi jing namudoh sah a,kipana seijoulou nachan ding ahi. Pathen in asei hi tahsan in, na chonsetna asoptheng chu tahsan jenginlang lungmong tah in umin, Ama lungdei hinkho mang din taona le Bible simin pontho jingin.  Nasimkeo hilouvin, Bible chang hohi mangcha theidin lungchinin neiyin.

Wednesday, 28 November 2012

Huhhing channa dia Napha toh ngai am?


Golte, Pathen phattheibohna, huhhingna channadia phat ding,mipha hiding,thilpha bolding ham ti gel hih in. Apha chu Jesu Christa’n atohchai ahitai. Jesu Christa natahsan ding bou chu ngaiya ahi. Natahsanle, lung nahei ding, chonset hinkhoa kona kihei manga Jesu Christa thupeh nit ding ahi.
Nit masah pending, Pathen thupeh lenpen chu ahile “Jesu chu Pathen Chapa, Christa chu ahi. Ama chu vannoi chonset lhatdohna din ahungin, Cross a khetbeh in aumin, athi in athoukit tai. Van le leiset chunga thuneina jouse Ama kipea ahitai. Athina chu nang le kei chonset lhatdamna ahitai. I-thi kheluva thi ahin, Pa to eijopmat un Pathen chate eiso tauve” ti natahsan ding ahi.
Hitia chu natahsan tahle, taovinlang, nachonset phonginlang, Jesu Christa chu na leng le Huhhingpu ding le nahinkho athuthua puidin pedoh in, Lhagao theng hanta chu thumin. Natahsana, Leng le Huhhingpua nakisantahle, khonkhat ahitai. Pakaiyin napomthei ding ahitai. Hinla, Lhagao Theng in nachenpi loule hinkhothah, Penthahna hinkho chu naman joulou ding ahi.
Eiho lah ahin, min anlung aheiya Pathena kipana aneitengle, vet in ineijiuve “chonpha nam, kipah jing nam, anunchan lui apaiya chonphatna hinkho aman em?’ ti ivejiuve. Ahin manlouteng seiset achangjitai.
Koiman phat aboltheipoi. Leiset’a ilenlaiyuva hi chonse jingthei ihiuve. Lhagaova hat  koima aumpoi. Lhagao bou chu ahat’a ahin, michu aumpile ahatna kilang bou ahi. Hijeh achu nitina hi Lhagao theng chu koujing ding ahi. Hiche, Hinkhothah mandol hi, kipuihoi ngai ahi. ( Jesuahinna website le blog ahin kipuihoina aume, simin)
Hinla, konkhat in, “Jesu Christa a lhatdamna change din napha toh angaipoi, tolom peh angaipoi, houinkai angaipoi” ti tobang hohi adih poi. Jesu Christa huhhingna i-chan tah’ule thilpha bolding ahitai. Huhhinga umna dia eiho natoh ngailou ahi. Amavang, Huhhing i-chantengle Jesu Christa ngailutna jala thilpha nasatah a iboldiu ahi. Mihon ahinmuna diuva tohding, kipa khomding, Pathen vahchoi khomding. Kiloikhomna houinkai, tohkhom bolding, ikipana chu mihoto chankhom ding ahi. Chutengle, akipah loulai le amu loulaihon jong ahin mu’va Pathen lenggam chu machal ding ahi.
Bible in eihiluve,“Ijeh-inem itile tahsanjal’a lungset mana huhhing chang nahiuvin, hiche hi nanghoa kon hilouva Pathen thilpeh ahibouve. Natoh vanga ahiloujeh in kisonna thei jong ahipoi. Eiho Pathen semsa ihiuvin, Pathen in ichonna diuva anagon masah chengsea chu ichon theina diuva natohpha chengse tong dia Jesu Christa sunggil’a kisemdoh ihiuve.”. (Ephesians 2:8-10)

Pathen in na panpi jing tahen.

Tuesday, 27 November 2012

Nei taohu'vo


Golte, Pakai koma neitao hu’vo!  Ven, John 15:4na ahi “Keiya umjingun, keijong nanghoa umjinginge”ati. Kataove, “Pakai, nanga iti ka umding ham? Ka hitheipoi! Nangjoh keiya umin, nei umpi jing jeng in. Kahatlou, ka lhinlel,ka chonset  jeh a keidinga nahinna napeh a Cross chunga nahung thi ahi! Hiche jala bou chu na CHA neiso-a, Lhagao Theng’a kasunga hi nachena “Hepa, Hepa” tia neikikousah ahi. Nei ngailut kidangtah jal in, namin kathangvah e. Lhagao Theng in kasunga chengjing jeng inlang, nalungdei hinkho chu nei mansah in. Nanga kahi, kahinna, kadamna, katahsa, ka lhagao, ka pumpi hin nanga kahi, nadeilamin nei mangchan tia eihuhhing ka Pakai Jesu Christa, namina kathum ahi, Amen.
Hitia chu neitaohu’le ‘Amen’ jih in. Pakaiyin na umpi jing tahen.

Monday, 26 November 2012

Tao hite


Golte, lungset in nei taopi uo. Taohite – “Pakai, tunia tohkhel, seikhel, seival le chonvalna jouse nei ngaidamin. Miho kipana kasuhboiya kasuhlunghan aumjongle eingaidamna diuvin alungsunguva seipeh in. Kei vang hi michonse kahin, chonset a thidingsa bou kana hin, nei ngailutna chullou Cross chunga neithohpeh jala bou ‘Hepa’ tia koutheiya neisem jalin naming kathangvah e.Nacha kahijalin, kasuhkhelna ho jong neingaidaminate tia tahsanna neipeh jalin jong kakipah e. Ahatlou kahi neihei. Kadinga pha jong kihet lou kahi. Kapi-kapu teniu Adam le Eve in ‘Se le Pha’ hetding anagot lhona ‘Se le Pha’ hetna thing-ga ananeh jeng lhon vang in, ‘ase le apha’ kahekhen theideh pouve.
O Pakai, apha chu hethei’ leng, aphapen Nang, eisema le eihuhhinga, eingailupen Nangma lungdei bou kabolding ahin. Ajeh chu, Apha chu Nang bou nahi!. Chonset vaihomna gam, leiset a cheng kahinahlai jeh in, kadinga pha le na deilam jong kahethempon, bol jong kabol theipoi. Neiteppeh’u na Lhagao Theng chu kasunga hin chensah jing jengin – eipui, eihil, eilhamon ding le na lungdei hinkho eimansah jing dingin. Na Lhagao Theng'a neipanpi loule koiyin iti eihil jongleu Nangma lungdei le apha chu kahithei poi. Neipanpi jing jeng in tin, kei le ka insungmi, loi le gol neipeh ho jouse din, ka Leng le Huhhingpu Jesu Christa minin kataove, Amen.” Hitia chu neitaopile ‘Amen’ jih in. Pakaiyin na umpi jingtahen.

Saturday, 24 November 2012

Golte, Pakai chu nagh jingin, chule Aman na suhmillou he inlang, lungmong tah in hinkho mangin, Pakaiyin na umpi jing ahi he jingin, hoilai muna umin, ip boljong lechun.
Bible in "Kenvang Pakai vejingingting, eihuhhing ka Pathen kanga jingding ahi;chuleh ka Pathen in ka taona angaitei ding ahi."(Mica 7:7) 
Sopite, Pakai ngah ho hi Pakaiyin aumpi ahi. Ahung ding ngading kitina ham kanati in, tun va

ng Pakaiyin eihetsah chu, ‘Ama ngah hohi Ahung loulai nga hilouva, Ama ngahho hi aumpijinge’ti kahetai .
Chule, “Numeiyin anoichepjinglai acha asuhmil theiya, anaobu sunga kona peng achapa akhotoda ding ham? Tahbeh in, amahon asumil theiyui. Hinla, keiman vang nangma sumil ponge”(Isaiah 49:15) tia kona hetding chu, Pakaiyin Acha a akipomsa asumil ngaipoi.
Pakaiyin na umpijing noma nataole ‘Amen’ jih in, Pakaiyin phathei naboh jingtahen.

NUNGAHNU, NA NAOBU SUNGA NAMPI-NI KIDEL CHU NAHET EM?



<http://jesuahinna.blogspot.com/2012/11/nungahnu-na-naobu-sunga-nampi-ni-kidel.html>
Masangin Genesis 25:21-34 simin, Rebekah (Isaac jinu) bou hi anaobu sunga naocha-ni akina kana hisah’e.
Ahipoi ! Golte, eiho jouse sunga hi, naocha ni kidelji ahi! –Ase le Apha!
Rebekah chun, asunga mini kinah ahetdoh phat in, Pakai koma ataotai. Ataona Pakaiyin asangin, “Na naobu sunga chu nampi-ni kedel ahi, chule, nasunga kona mihonpi nia kikhen ding ahi; mihonpi khat chu hon chomdang sanga chu hatjo ding, a luijopa(upa) chun aneo jopa kin abolding ahi” (Genesis 25:23)
Golte, nangsunga jong ase le apha chu kidel ahi nahet em? Nahetle, napanhu dia Pakai nakouvem? Ole, nachanga na um jeng ham? Donlou le kihetmosah a na um jeng em?
Leiset hinkho imannauva hi ase le apha kihaljet ahi. Na lunga jong chu ase le apha nagel. Na neh-nadon jong ase le apha kihal. Nasei le na bol jong ase le apha um. Nangma chihna le hanta a nakingaikhahle, ase chun najoding ahi.
Rebekah banga hi Pathen koma taova, panpina thum ngaiya ahi.Chutile, Pakaiyin pan ahinlah a, ase chu eijo peh’uva, apha chu eipeh diu ahi. Chonsetgal jouva chu Jesu Christa bou ahi.
Tuhin, Jesu Christa koma taovinlang, chonsetgal (Satan) chu najopeh din thumin. Chutile, Ama a hinna (huhhingna) chu napeh a, nanga um alenjo(setna-Satan) chu najopeh ding, Ama (aneojopa) chu Vaihoma panga Pathen cha naso ding ahi. Kipah jing ding nahitai.
Taovin, “Pakai Jesu, keiya chonset hi neijopeh inlang, keiya hin nangma hung vaihomtai. Ka Leng le Huhhingpu nahi. Nalungdei hinkho mang din, Lhagao Theng in nei umpi jingin, Amen.”
Hitia chu nataole “Amen” jih in. Pakaiyin na umpi jing tahen.

Friday, 23 November 2012

Abraham ngol lom lom!


Abraham ngol lom lom! Achapa kithat go jeng ! –Pathen ana um hih’le, achapa aneisun Isaac chu akitha ahitai! Pathen chun agahdai jong hintin, ahiloule, achapa a-it le itlou avetna jong hintin.Pathen in “nachapa chu maichamin toh in” atile aboltahbah jeng chu! Genesis 22:1-19 ven.
Achapa Isaac ngolcheh! Apan thading goa ki huhhing golou! Thuh jong kithuh lou!
Tu hin ichate kum 7 bep jong hi kithatgole, ahetmasangin eithat taveh ta!
Solchah Paul in aseiye,  “Mangthahte dinga Cross’ a kona thu kilhangsam hi ngolthu ahin, eiho huhhinga umho dinvang Pathen thahatna ahi” (1 Corinth 1:18).
Golte, tulai dinmuna seidin Pathen’a kingai le Lhagao thua chon kiti hi ngolkai ahi. “Mulou tahsan. Mulouva kingai. Imubona ijong hilou, mulou vang kinep aumpoi. Mulou gama chang aphai.”
Keijong hi angola bang bang kahiji. Ka natoh-kasummuna, town’a office neocha kahona; jihdingngaiho kajih peh’a, contractor ho lekha kasuhtuppehjia; chule, news article le advertise ho. Niseh a sum phachompipi kimuji. DC,SP tehon eipui leule mija kikai.  CEM,EM.Heads of Department hon eipuileule Gandhi lu 5 noi kimulou.
Pakaiyin 2010 kumbula eikouva pat kasummuna jouse donda a ina ka umtup. Lha ni jouva vang kaloinu boivalta. Kei kikipatdohthei deh lou. Kum lhunlam a khosunga indan neocha touna mun kagon. News jeng jong mu hahsa! Khoh salouvin, khosunga ka umtai. Kumkhat hitia ka uma kanun-kakhan ho le kakimanchahna ahung chomtah a, ipi hijongle, genthei hijongle kapan mong mong.Ka lungthima “Ipi hile, kilekit ponge. Sum hi kangaichai, hinla, sum jong Pakaiya ahi. Pathen’a kakipana mankit ding ka itjoi” tia kapan mong mong phat in, Pakaiyin phatthei eiboh tai.
Vahle louvin, inmuna umin jong ‘news article le lim’ ho ahung hung jeng in, chollouhel in kathuso kajom jing tai. Masang sangin, ka newspaper ahung thupi cheh cheh tai; Mihon eihol’un, ka umna muna ahung denun, newspaper jong aphat chachan kaso jing tai. Kamu dingdol kamun, ha vale angaideh tapoi. Internet a na katongin, eikipapi atam cheh cheh in, kipa man jong eipe aumji. Chule, masanga sangkhat kamu sangin, tua jakhat kamu aphachomjotai!
‘Cross’ hin vetsah chom chom aume. Khat chu ‘thohna’ ahin, ‘Jona’ jong ahi. ‘Jesu Christa lhatna le ama a hinna’ jong ahi.
‘Cross’ hi ‘thohna’ tia aseiyu hi adih e. Hinla, keima hinkhoa kamudoh hi ‘thohna tah tah chu Jesu’n athoh chaitai’ tua hi eiho dia ‘Cross’ hi ‘thohhatna’ ahi. Pakai mina thohhat ding, thoh tuntun jeng ding. Chutengle, thohhatna ‘Cross’ chun ‘galjona’ ‘Cross chu asodohji ahi. Loupina Pakai chang tahen.
Abraham chu ‘tahsanna a Pa’ ahi. Tahsan jala ‘Abraham’ chu ka-Pa ahi. Abraham in, thiljouse Pakaiya ahi ahen- atahsane. Ama hihen achapaa hihen, ipi hijongle aneiya Pathen ahi ahet jeh a chutia chu abol ahi.
Nangla, Pathen’a nahi, naneijouse jong Pathen’a ahi  nahetnah em? Ipi ham Pathen dia na itchu?
Abraham chu thohhatna-a Jesu Christa lima uma anahi. Thohhatna a Pa chu Jesu Christa ahi. Jesu Christa-a kipana thupha hi Cross a kona kilhangsam thu chu ahi. Hiche, “Jesu Christa natahsanle tonsot hinna nanei ding ahi” tihi ahethemloute dia ngol thubuh ahi. Eiho Chrsita tahsanna jala Huhhinga uma Pathen in achate-a akisem ho din vang “NUNNOPNA” Jesu Christa a tonsot hinna chu ahi- hiche, nunnopna chu tuapat a namanpat ding ahi.
Pathen a hinna nanei nomle ngol masan.
TAHCHAPA – TAHCHANU nahina chu pailhanlang DOLPU – NEMNU himasan. Chutengle, Pathen in Lhagao Theng thahatna akona Jesu Christa-a TAHCHAPA – TAHCHANU naso ding ahi.
Pakaiyin phattheina tincheng nabo tahen, Amen.

Thursday, 22 November 2012

MOSE MOL :


Mose chu Pathen in akou chun anoplouna thu aseisei jeng, alhinlelna jouse asei. A seidohlou vanga, alhahsapna pen ‘CHEPTANLOU’ ahi jong akihet ahi. Israelte chun “Mose, nang cheptanlouvin ipidia keiho koma Yahweh thu nasei ngam ham?” etiuvintin, ijejong eiti pouvinte ti jong akihet ahi. Hinla, mihem ahijeh chun, hiche Pakai anga jong seidohlouvin “kakam jong alhomin,” tiho amitmona jouse aseiye. Hinla, akichaatpen chu, Egypt insunga kiseilen, cheptanlou chu ahi. Pakaiyin ahe them’e. Mosen apohnat, lungsunga pohgih a anei chu Pakai Pathen in ahetpeh in, alongset in; hiche cheptanlou chu Pakaiyin khoh asa him him poi!
O sopi, ipi ham nalhinlelna, nalungsunga nalhinlelna chu napohnat tuntunle Pakai hetsah in- nachonset, nasuhkhelna, nahatmna, na-im im jeng le seidoh ngamlouva napohgih (chonsetguh) ipi naneiyem. Pakai kom lhut lechun, nangaidam ding keu jong ahipoi. Pakai Jesu nagahgela “Jesu kom belleng aman eigelpeh tante’ ti nagel a naga kiheiya kona chu nangaidamsa ahitai.
Chapa vahmangpa chu nahet em? Apa kom ajot achu ngaidam athum man em? Athummanpoi! Ahung chu gala pat a apan amua chu, apa chu lhaiya aga lamtoa, akola, apoma, in ahinlhut ahi. Kipaman lhingset apeh ahi.
Ama chu tua michonse Jesu tahsan loulai ho ‘symbol’ a Jesun asei ahi. Apa chu Pathen lima um ahi. A upa chu tua eiholah a Christian hija, huhhingna jong changta, hijala Lhagao kisantheilou ho lima um ahi.
Lung aheiya chu apan asan ahitai. Nang jong na lung naheile Pakaiyin nahetpai jeng ding ahi
Mose chu acheptan Pathen anotthap peh poi. Ahitheina beiya akisei jehchun Pathen in “Ahile, nakhut a nachoi chu ipiba ham?” tia adohle, Mosen “Mol, katenggol ahi” atitai. Hiche mol chu Pathen in phatthei aboh in, Israel mipi soh a um chu hinpuidoh theina thahat in apangin, ahin puidoh tai!
Loupina Pakai changta hen.
Golte, namitmona chu Pathen in namitna pena asothei ahi. Asotheiyin Pakai chu tahsan poupou jeng in.
Pakaiyin phattheina tincheng nachan tahen.

NA MIT MONA CHU KISUHMO SAH HIH IN


HICHE HI SIM TEI TEI IN, Pathenin phatthei naboh hen
Golte, tua kaloi nanghohi Pathen lhen nahiuve. Pathen deilhen nahijal un kipah in, phatthei naboh ding ahi. Ajehchu, thu hi mohsei sei kahipoi. Pakaiyin, eimusah le eipuina akona sei kahi. Khangthah cheh nahiuve. Pakai thusei ngaiyun -
“Pathen in  aseiye, phat kichailam tengle mijouse chunga ka lhagao bunglhangting, nachapa le chanuteuvin gaothu aseidiu, khangdong pasal hon kilahna amudiu, upa domhon mang aneidiu…………chule, koi hile Pakai Amina kou chan chu huhhinga umding ahi” (Acts 2:17-21 simin) ati ahi.
Internet Pakaiyin amannom eimusah chunkana hethempoi. Nitina kumni val eihin puiya hin kakhut hi amangchan, eipui peh in, atohdoh hohi kamu jingin, kadatmo behseh jenge. Tun achen-achaiyin sei ponge. Kakola ‘receiver’ eikoi peh un, kikah tah tah a ‘receiver’ neiho chu kaki hou jingui. Ka koma umhon ajapouve, ken kajai. Abangle kana pao sang domjile kaloinun “Angola nahim? Ipidia nachanga nakihouham?” eitiji.
Langkhat a geldia tijat umtah ahin, tuni geiyin, eimusah le eipuina ahin, aga chu ahung kilang doh cheh cheh tai. Janhia kasei bang chun Mobile in eina seisah in, imacha hilouham kati kah in , akhangtou jingin, Face Book eibolsah in, chuin, blog eibolsah kit in, tun website ahitai. Website hi kachamtah a kamantheiya, Pathen in kakhut a amandin  janhin ‘website’ eichohsah tai. Probation period 48 hours ahin, jing nilhah lamle honpatthei hitante. Website ahi Fb, blogs ho le secular website a hose hinlah gom ding, adang ho jong manthou ding amavang – Huhhingna lamhil le Christa a khantouna le Pathen Lenggama machalna dia tohgon le tohna ding ho banneicha website akona bou umthei ding ahi. Hichea pan lading tua lekhathem, Computer, Mobile, Internet le uptodate technology khoithei ho Pakaiyin nahin man diu ahi.
Kilep hih in gol! Pakaiyin amannom chu aman ahijenge. Keibon internet khoi khalou eihila eimanchahsahle nang ipi nahim? Nahetlou jong nahetsah ding ahi.
Mose chu Pathen in akouva chu iti aume tia iseitah uvem? Phatechan kana seitai. Mose chun anoplouna thu aseisei jeng, alhinlelna jouse asei. A seidohlou vanga, alhahsapna pen ‘CHEPTANLOU’ ahi jong akihet ahi. Israelte chun “Mose, nang cheptanlouvin ipidia keiho koma Yahweh thu nasei ngam ham?” etiuvintin, ijejong eiti pouvinte ti jong akihet ahi. Hinla, mihem ahijeh chun, hiche Pakai anga jong seidohlouvin “kakam jong alhomin,” tiho amitmona jouse aseiye. Hinla, akichaatpen chu, Egypt insunga kiseilen, cheptanlou chu ahi. Pakaiyin ahe them’e. Mosen apohnat, lungsunga pohgih a anei chu Pakai Pathen in ahetpeh in, alongset in; hiche cheptanlou chu Pakaiyin khoh asa him him poi!
O sopi, ipi ham nalhinlelna, nalungsunga nalhinlelna chu napohnat tuntunle Pakai hetsah in- nachonset, nasuhkhelna, nahatmna, na-im im jeng le seidoh ngamlouva napohgih (chonsetguh) ipi naneiyem. Pakai kom lhut lechun, nangaidam ding keu jong ahipoi. Pakai Jesu nagahgela “Jesu kom belleng aman eigelpeh tante’ ti nagel a naga kiheiya kona chu nangaidamsa ahitai.
Chapa vahmangpa chu nahet em? Apa kom ajot achu ngaidam athum man em? Athummanpoi! Ahung chu gala pat a apan amua chu, apa chu lhaiya aga lamtoa, akola, apoma, in ahinlhut ahi. Kipaman lhingset apeh ahi.
Ama chu tua michonse Jesu tahsan loulai ho ‘symbol’ a Jesun asei ahi. Apa chu Pathen lima um ahi. A upa chu tua eiholah a Christian hija, huhhingna jong changta, hijala Lhagao kisantheilou ho lima um ahi.
Lung aheiya chu apan asan ahitai. Nang jong na lung naheile Pakaiyin nahetpai jeng ding ahi
Mose chu acheptan Pathen anotthap peh poi. Ahitheina beiya akisei jehchun Pathen in “Ahile, nakhut a nachoi chu ipiba ham?” tia adohle, Mosen “Mol, katenggol ahi” atitai. Hiche mol chu Pathen in phatthei aboh in, Israel mipi soh a um chu hinpuidoh theina thahat in apangin, ahin puidoh tai!
Loupina Pakai changta hen.
Golte, namitmona chu Pathen in namitna pena asothei ahi. Asotheiyin Pakai chu tahsan poupou jeng in.
Pakaiyin phattheina tincheng nachan tahen.

LHEPNA JO TEI DING



Jesu Christa-a hinna naneitengle, boina ding umtalouvin geldan. Ajeh chu, na kidoupi jing le Pathen doumah boljingpa Satan chun Pathento hinkho naman khom ding chu nomlouhel ahi. Amachun, na lhahsapna ho vegeuvintin, na lung lhahsah agot jingding ahi. Hitia chu, lhagaova na hatmona lai chachu mangcha a naloilhuh got jing ding ahi. Hitia chu aumtengle lunglha hih in. Chusangin, nalhahsamna chu kihet inlang, napanpi din, Satan jousa na huhhingpu Jesu Christa chu nahudin kouvin. Taona mang jingin lang, lhepna chu najopeh din kikouvin. Bible sim jingin, hiche kipuihoina simmun hohi sim jingin. Pathen in najoding kalval lhepna natosah louhel ding ahi tia Bible in asei ahi (1 Corinthians 10:13).
Nang bou lhepna toh a nakigel thei ahi. Hinla, atahsanjouse lhep a umcheh ahi. Lhepna hi chonset ahipoi. Jesu jeng jong lhep a um anahi(Hebrews 4:15). Lhepna kijosahna akona chonset umji ahijoi.
Lhepna najona din, na hahsatna chu Pathen kom lhut loiyin, achesot masangin. Taona ha manin. Lhepna le hahsat-boina nachanna lam chu hagel danlang, Pathen lam hageljon (Philippians 4:8).
Hiche hoa kona chu hetna le hinkho manna lama kihilna pha neina ding joh in Pathen koma taovin. 1 Corinthians 10:13 hi lunglut tah in siminlang, kitepna aneiho ahin kingaiyin.

Wednesday, 21 November 2012

PATHEN NATOH KITI HI PATHEN THU MIDANG HETSAH HI AHI


Golte,Pakai Jesu’n “Tua lhah sohte katilouding, Golte, katijoh ding nahitaove” (John15:15) atihi thanop umtah, Jesu Christa loi le gol ihiuve. Hinla, kivoppije nahet ngai ahi. Thiljouse bolthei Pakaito kivop hi nomtah ahi.
Pakaito kakivop dan hin bolin, nitina kipah ding nahi. Na umpi le kivoppi jing ahi he in, Jesuto kivop nahin, naboljouse amu ahi hen. Na lhahsap jong ahei, nakithopi nom ahi. Keivang, ka Pakai eingailupen in ei umpi ipi kalungdon ding ham kati. Ka lhahsam jong ahet, eipanpi nante, suhkhel kanei jongle eingaidamthemintin, kalhahsamna hoa eipanpi nante tin lungmong tah in ka um jinge. Taogun jong hilouvin kahoujingin. Kabol jouse hi “Pakai, hiche hi bolleng pha nasadem? Ka lungthima hinseiyin, na lungdeilou ahile, neisumo jengin; nei suhmo loule kabol jengding ahi, pha nasah a kalah a kabom jeng ding ahi. Amavang, hiche-a chu adihlou kabol anahikhah jongle nei ngaidamin” tin ka seijin, kabolpeh jengji. Hitia kabola kon hin kalampi ajangin, kalung amongin, kaboltheilou tampi, kathilbolna hoa mikadoh doh jeng hojong kaboldoh jitai.
“Thiljouse nanga, chihna jong nanga, kahinna jong nanga, jilecha neipeh jong nanga, damna jong nanga. Ka kipana ding le nalungdeiya kachanding, kabolding na dei chu neipen. Neipehle kanei, neipeh loule kaneilou. Neisuhmole kabol louding, neisuhmo lou nah nahle, hichu kaboldia nadei hija kakoiya kabol jeng ding” tin kabolding ho kabolpeh jinge.
Masang chun, Pathen dei bangtah a hinkho akimanle ipi kibol ding ham, kalungdei jouse kabol theilou ding, Pastor ngallou – Politics kibollela Pathen deilou bolteiding, business jong chutima, Government natoh jong chute, iti koiyin Pathen dei abol ding ham? Themcha cha, ithei kham kham- Hou natohna hoa ipanle aphaset e” kanati.
Tunvang, munjouse, natohna jousea hi Pathen to chekhom –tohkhom thei ahi eimusah tai. Atilchun, “Pakai, hiteho lah, hichelai mun, hitiho bolna-tohna muna vang khun neichesah hih in, ka kipal teitei ding, nalungdeilou kabol teitei ding ahi” kanati.
Facebook jong chu kabolnompoi. Ka bolpat chun, Pathen thu chu kajih chaitai, Pathen thutheng jelutna ding chun thengmo kasaaval jenge. Nungah-gollhangho lim ivetle amaho lim hilou – ganhinglim, filmstar ho lim, kengkoh, uicha them lim. Akihounaola lahthei umlou. Akichouto, akidaito; chule, limchavai tampi ahi.
Hinla, kajihjouvin; kahetlou kah in (Computer) entre kana kimehkhah in, posting ahitai.
Akidange! Nungah-gollhang hon ‘like’ ahin bolun ‘Amen’ ahin tiuvin, ‘Hepa,hepu, ka umna muna Bible jong kisim khalou fb atuni Pathenthu kasimin, kalung among monge, Pathen kathangvah e” tiloi. Sepai khat in “ Hepa, J&K buhbang lah a duty bojing kahi, houin, Bible kiti kamu khapoi, Pathen thu tunin, ka duty bolna muna Mobile in kasime, Kakipana van alhunge. Hin bol bol jengin” ahinti. Chomkah louvin ka member 2000 avalpaitai.
Hichun, “Pakai, nei ngaidamin, keima het chu anadihlou ahi. Nakoma kana taona, bolloudia kana taona nei ngaidamin. Keiman Atheng lah abou na um nom ham katile O, anen le aboh lah lah jong hi nathu lutsah a suhtheng nagot ahi kana hepoi; nei ngaidamin. Achonsepen jong nangailut, athenglou pen jong nangailut ahi kahetai. Kakipah e Pakai, na min loupe jing tahen” tin mitlhi longin kana kilhan tai.
Pathen in, leiset le mihem ana sem ahi. Mihem umna le tohna, kivahna, kiseiletna ho jouse jong hi anotthap chomval aumpoi. Toh thei jouse toh ding, Ama lungdeiya toh thei cheh ahi. Ipi kitong hen, hoilaimun hijongle PATHEN NA TOH thei ahi. Ipi ham itile
 PATHEN NATOH KITI HI PATHEN THU MIDANG HETSAH HI AHI. Pastor le Hou natong, Houbung lamkaiho bou hi Pathen natong ding kana hisah e. Ahipoi, hiche hochu HOU NATOH bou ahi. Hou natongapang vang chu Pathen natohna dia mun phapen ahinai, mun amujingthei ahinai. Hinla, mijouse- huhhingna chang jousen Houna toh ding hile adang tong ding koi hiding hitam?
Politics, Business, Sepai, le adang ho bol hi kideimo chehle pha ding hinam?
Hitiho jouse jong hi toh ding, panna ding ahi. Hitiho jouse tohna a jong Pathen lhacha phatah pan thei ahi. Atahsanlou lah a tohna naneile Pathen natoh nading munpha nachan ahi. Houlimna, na nun-nakhan in seipeh in. Jesu Christa hinna thupha hi naseithei bang bangin eipehjin.
 Tua, Internet a kibol hohi- hitia muntina umho manchah dia kibol ahi. Manbeiyin simin, manbeiyin mangchan – Pathen thu hi Bible’a um ahi. Bible pumpi sima amun le aphat poh a mancha dia mikhat in alahdoh vah vah theilou ahi. Chule Pathen thu hi Lhagao thu ahin, hetbai ahipoi. Pathen Lhao Theng panpi louvin, min amoh hetdoh theipoi. Amavang, Pathen in amanchah ho goltohsaho nasim le na manchahna akona Pathen phattheibohna nachan thei ahi. Simin, mangcha in. Manbeiya Pathen in eipeh uhi manbeiyin kilah in, manbeiyin midang pesonin.
Hetding chu, mihem khat chu changval keuva kipoh ding ahipoi. Houbung lah a lhat tei tei ding ahi. Hoilai muna umjongle chun, nanaipen Houbung ho lah achun pangin. Jesu Christa tahsan dihtah houbung ahipoule ‘adang hisah hih in’ pang in, tahsan miteto pankhom ding, Pathen thua kivahkhom ding, khantou khom ding ahi. Houbung lamkaihon bolding, toding, pan lah ding atihou jong bolthei chan bolin. Houbung kiloikhomna beiyin Pathen thu machal jou ponte. Hinla, Houbung kiloikhomna hoa kivaihopna keuva hi Pathen thu machaljou ding ahipoi. Houbung tampi hi ‘tui kitingden’ bang ahitai. Hou lamkai tampi hin Pathen thu machal ding sangin kiloikhomna akisahlelpiu taove. Atildoh ding mitin bolding ahi. Mi lhahsapna a panlah dan kichuh ding ahi. Hou lamkai nahnah chun midang seijong agelthou jinai. Panpilechun, ama jong kipah ding ahi.
Pathen natoh hi Hou natong le Hou lamkai ho keuvin atoh diu ahipoi. Ipi natoh tong jonglechun, natoh khompi, loi le gol, adang dang jong Pathen mihuhhingna thu hi naseipeh ding ahi. Chuteng, nanatoh jong Pakaiyin asuhtheng ding, athenglouho bollouva –thengtah a jong sum le pai, nei le gou nalamdohsah jeng ding ahi. Pathen to cheng khomin, Jesu Christa a hinna neiyin, Amato kivop jing in. Cutile, Lhagao Theng in nachenpia, nabolna jousea Pathen deiya kipah jing ding le lolhing ding nahi.
Pathen in umpi jingtan.

Monday, 19 November 2012

Pathen thangvah khomute

 July 17,2011 nia pat GodLife.com to kaki khutjopna a simmun eipeh'u ni 30 a kijouta, amavang tunigei chu Practical nitina, thonlouva eipuinau, tuni lhingset a phondohna eineinauva, Pathen nei thangvah khompiuvin tia kahung tao ahi. Amahoa kona hi vannoi pumpi Christianten Internet a Gospel thupha aphonnauto kikhut jom ahi. Mimal in akijoupoi. Pankhom ngai ahi. Mito pankhomna dinga chu, tahsan khat ngai ahi. Tahsan kihettona achu. Kumkhat kumni sung simmun bolkhom le pankhom ngai ahi. Pathen jala, nangho mu le het a FB,Website le blogs hoa kabol jouse hi nitina avet jingu ahi. Pathen jalin tahsanna lhingset eihin phondoh peh tauve. Pakai lenggama tong khomdin ei ngamdet tauve.
Hung hapan cheh un. Pathen in phatthei naboh tauhen. Noiya hi Conclusion email 'Congratulation' eibolnau ahi. Nang hon jong hiche hi jop cheh dingun, katemun ahi. Lhagao hinna le thahatna lhingset, eima ki umtalou tobang hinkho kipana kaneidoh jeng ahi. Noiya hi anavetauvin :-

Friends, Please praise the Lord with me. I have received the completion report of my course today. Actually, I have completed study course in July 2011. But without stop I have been guided till date to work out in practice as you have observe me and I am congratulated just now after I have just completed answering all test.
(Meanwhile I have also completed Missionstraining course earlier)
All thse possible with your prayer and support.
I share you this my last test,deleting graphics to shorten. Please go through all the links and also join the course. The guide is very great and spirit filled guide it is indeed. I have been receiving lessons with unending sources from GodLife -
New Believer's Guide
 daily since 17 July, 2011 while in Guwahati. May God bless you all.
---lalkamhengna
Below is email I received this evening.

To: lalkamhengna@gmail.com > Mon, Nov 19, 2012 at 2:30 PM

       Conclusion

By GodLife on January 17, 2011
From the series New Believer's Guide
Congratulations on completing the thirty lesson New Believer's Guide. The Apostle John tells us that what “you have heard, what you have seen with your eyes and what you have held in your hands concerning the Word of Life” bears witness and proclaims the eternal life we have through Jesus Christ. We have good news to share with those around us.


Bible chang hi vel 3 simin


Golte, noiya Bible chang hi vel 3 simin, Pathen in phattheina boh ding ahi. Na lungsung kipanan aloding ahi. Nasim jousehle, “Loupina Pakai changta hen” tin. Vel 3 na sim jouteng “Loupina Pakai chang tahen, Amen” ti jih in. Pathen in na umpi jingtahen.
 Philippi 4:4-7 :  “Pakaiya kipah thanom jingun, tikit leuvinge kipah un. Nachonnemu chu mijouse het hihen. Pakai ahungnaiye, i-macha lungkhamna neihihhelun, ahin imalamjousea taona le thumna maangin thangvah tothon nathum jouseu Pathen hetsah un. Chuteng hetna jouse khokhelsoh Pathena kona hungkon chamnan Christa Jesu to nahinkhom nauva nalungthim’u le nalunggel jouseu ahonbit ding ahi.".
Loupina Pakai chang tahen, Amen.

Saturday, 17 November 2012

THILJOUSE SEMA PATHEN AHI


SIMMUN 1 – THILJOUSE SEMA PATHEN AHI
Lei le van le asunga umjouse hi Pathen sem ahi tihi Bible in Genesis 1:1-25 sunga hin kichentah in eiseipeh’un ahi.  Thildang hohi, Pathen in “umhen” atile hung um jeng ahin, Mihem vang hi  akhuttah a, Ama limlo’a anasem ahi (Genesis 1:27). Deichomtah le ngailutna neitah a asem ahijehchun, khohetna le thaneina, deilhentheina jong anapehtha tai. Hinla, hiche deichom achanna, chamlhatna chu mihem in amangkhel in, tonsot’a dia gentheina, ka le lhisona, thinagei akilamdoh lotai.
Pathen in asemsa mihem chu, ama banga hinnanei, thunei ding le vaihom dinga akoi nom jehchun, ama limloa asem ahin. Hitia chu, athilsem ho chu, Ama thalhenga veching ding le achunga thunei-vaihom din angansetai. Hitipet chun, thiljouse asemjou chun, Pathen in ave in ahile pha asalheh in ahi.(Genesis 1:31).
Hichea hetbe dinga Pathen thun adei chu – Mihem hi thilsem dang ho sanga achomna hi ahi. Pathen in asem jouse chu Genesis bung khatna ahin asei chaitai. Hinla, mihem kisemdan vang hi avel in Genesis bungni lama hin ahilchenbekit’e. Genesis 2:7 ahin “Mihem hi Pathen in leiset akon in asemin, anahhom sunga ‘hinna’ chu ahailutle, ‘mihem’ chu ‘Mihing’ ahungsoh tai” tia Bible hin kichentah le deichomtah a kisem ahina avelsei ahi. Hichun, mihem hi ‘hinna neiya’ kisem, chule ‘Pathen hinna nei’ ahi aseina ahi. Mihem mai hilouva ‘Mihing’ ahina hi thildang kiseinato akikhetna ahin, chule, hiche ‘hinna’ pea chu Pathen ahin, Pathen lim alona jong ahikit e. Hiche hi gel jingin lang noiya thu hi simin.

Namin jih in


Golte, Pathen in phatthei naboh hen, athu simna in, hiche onglaiya hin namin najihlut inlang simin:
   "Pathen in __________ angailut behseh jeh in, Achapa neisun (Jesu) chu ahinpetai hichu  ________ in atahsanle, ________ mangthah louva (chonset jeh a thilouva), _________ in tonsot hinna aneitheina ding ahi."(John 3:16)

Pathen chunga nakipale “Pakai chu loupe hen” jih in.

Friday, 16 November 2012

Hinna bulhing


Golte, Pakai Jesu’n, “Amahon hinna aneina diuva hung kahi, chule lhingset a aneitheina diuva hung kahi,” ati.(John 10:10).
Hichea ‘Amahahon’ atihi nang le kei ihi. Hiche ‘hinna’ ati chu  nanginla naneitah em?
Naneitahle aphai. bulhingset a nanei theinana din Athu hohi sim jingin.Bible hi Athu ahi. Jesu Christa ngailutna thu hi Kipana thupha Matthew, Mark, Luke le John hoahin akimu cheh e. Simnom umpen le Jesu Christa tahsanthah, hinna neithah le kipana thah neiho chule chapang dinga jong simmasahpen dia dei-um chu John sut hi ahi. Nangjong hiche hi simin, phatechan taonato thon nitinin sim jingin.
Kisalel lheh jonglechun, nitinin, Pakaito kiloikhomna – Bible sim le taona din phatbih chomcha beh pedoh jingin; chutengle, Aman phatthei naboh ding, nalampi dia pha namusah ding ahi.
Na neilou jongle lungkham hih in, tu tua naneithei ahi. Akoma taovin, “Pakai, chonse kahi, nei ngaidamin. Kadinga Cross chunga nathohna chu keidin moh hisah hih in, kachonset neisoptheng peh katahsane. Pathen hingjing chapa nahivanga kei hinna dia leiset a nahunga, gentheina jouse le thina gei nahungto kakipah e. Tuhin kalungsunga na Lhagao Theng in hung chengin, nacha kahina, ‘hinna’ nanga um chu neipen. Katahsa, kahinna, ka lhagao le ka hitheina jouse nang kapei. Ka Leng le Huhhingpu nahi. Na lungdei hinkho nei mansah tia namina hung tao kahi, Amen” tin. Hitia chu nataole ‘Amen’ jih in. Pakaiyin umpi jingin, nangaichat jouse nape jingtahen.

Thursday, 15 November 2012

NUNNOPNA – JESU’A HINNA Bu-1



-   
LKHengna
THUPATNA
Pathen in na ngailui. Na kipa le lunglhai ding adeiye. Kipana le nopna kim napenome. Hinla,nasumo aumjin, napetheipoi.
Ipi ham nasumo achu? I-atile, Pathen in adei chu napeh theilou ham? Ajeh nahet em?
ABOLA UM AHI :
Mihem koima aphamonom aumpoi Mijouse hin phat anom cheh in. Minphat, mi seiphat, mi pachat le miho dei le ngailut hiding anom cheh e. Thil umdan le ahinkhoa atole achan ho jeh a min phatmo abol ahibouve.
Judon, jukham, loune, le adang hokhu moh oimo hih in! Thanoma abolsung koiman amudoh jipoi. Mi mua aboltengle, ama deiya bol ahitapoi, ‘abola uma’ ahitai.
Abola uma ahi!
Abolsahpa chun athua anunsah a, ada achamlouva, jasan-javom dontheitalouva, abolji ahi. Phatechan helechun, nalungset a, napan hu nom ding ahi. Pakaiyin kahinkhankhon eimusah in, eihetchetsah in; Aseitheiyin eikoitai.Hiche jeh ahi, kakilop hilouva, Pakaiyin eingailut jaluva, hitiho, Agiloupa thaneina akona eihuhdoh nom thu’u hi seidinga eideina jala sei kahi. Mohsei kahipoi,
 Mihem hohi ‘abola uma’ ahiuve!
Abola um ahi!
Abola chu ajolou ahi!
Lungset umtah ahi!
Panpi ngaicha ahi!

PATHEN MI KHOTONA
Chunga kisei, agiloupa thaneina jousea kona hi Pathenin koitobang hijongle ahuhdoh thei ahi. Judon-loune, tolthat, mijong, phatlouna tinchenga kona jong Pakaiyin, michu ahuhdoh thei ahi.
Datmo hih in, a umlouva kona thiljouse umsahpa chun aphamo pen jong aphapen asothei ahi. Na nunchan phalou (bad habit) jouse jong napaisah thei ahi. Athikon jong ahuhdoh thei. Min thadinga nagot pet jong, nat jeh a nathi kon jong nahuhdoh thei ahi. Tulaiya nat gimneipen itiu ‘AIDS, Cancer’ le adanga kona jong ahuhdohthei ahi.
A Umlou umsahpa chun aumlou aumsahthei banga aumjouse jong abeisah thei ahi.
Natahsan em?
Na tahsanle, aphai aban sim peh in. Pakaiyin phatthei naboh hen.
OIMO LOUDING : Koima oimo hih in, oimo thei aumpoi. Aphamopen nati jong chu, moh oimo hih in, ama dinmunin dinglechun, ama sanga nakhoh joh thei ahi!
Hiche jeh achu, thil umdan jouse hetohsoh Pakai Jesu chun “Oimo hih in, oimoa na umlouna din; mi na oimo bangbanga oimoa na umding ahi” ati ahi (Matthew 7:1-2).
Pathen in ka hinkho akhela pat in, niseh in thil hohi eimusah in, eihetsah in, koima ka oimo ngampoi. Keima ima kahilouvang in, adei loulouva chon ho khu ka lung aseji.
I-atile, mihem hi hitia umjeng ham?
Asemsa mihemte hi Pathen in angailut a, kipahtah le lolhingtah a hinkho aman ding adei ahi. Hinla, hitia a-um ding chu Agiloupa hi nomlou ahi. Agiloupa hinpohlut chonset jeh a mihemte hin hahsatna tincheng i-tolou ahibouve. Hijongle, hiche ho jousea kona jong hi Pathen in eihuhhing nom’u ahi. Hiche nadinga chun tohgon anei ahin, hiche Pathen tohgon chu nahet a, najuile, hinkho jong kipahtah le lolhing tah a namanding; chujongle, tonsot a hinna jong naneiya kipah jing ding nahitai. Hichu nahet nomle noiya hohi, taoto thon simin.Pathen in panpi jingtan.

Wednesday, 14 November 2012

Midang taopeh


Golte, Pakaiyin phatthei naboh’unlang,Jesu Christa a hinnopna hi nape cheh’u hen. Ka fb,website,blog ho sim jouse thei kham khamin kahin taopeh jiuve. Nanghon jong neitaopehji diu kakineme.
Golte, nangma dingkeuva nataosungin khangtou ponate. Miho dinga nitina taohi Pathen phattheibo channa ahi. Pu-paten “Gol paipeh a kihengchu eima paipeh a kiheng ahi” atiu chu dihtah ahi, Nabolkhah behseh loulai jongle, tuhin panin.
Hoilai mun hihen, ipi nabol hijongle, hiche hi nasimle, tuhin kuninlang,mi khatpenpen dingin taovin.
Pakai Jesu Christa mina katem nahi. Mi khatpenpen dingin taovin, chengkhat cheng ni hijongle thumin. Nahetloukah a lungmon le kipana, chule adang dang nachan ding ahi. Hitichun, niseh in midang, nahet penpen din taovin, Niseh in, bolin. Na khantouna le kipana thu neihinhetsah kal kangahlel e. Hitin taovin,  “Pakai, ama ……(amin seiyin… panpi in, aman angaichat nahenai. Pakai panpi angaichatna a panpin tia eihuhhing ka Pakai  Jesu mina katao ahi, Amen” tin ( seibe dia lomho seitha in)
Hitia chu nataole ‘Amen’ jih in. Pakaiyin phatthei nabo tahen..

Friday, 9 November 2012

Jesu Christa a hinna - Thumasa


 “Jesu Christa hi Pathen Chapa ahin, Vannoi huhhingpu, nang le kei ei-huhhinguva ahi” ti natahsan em?
Natahsanle ‘Huhhing a um’ ‘Lhagaova Pengthah’ ‘Christian dihtah’ ‘Pathen cha’ chu nahitai.
Kakipapi’n, Pakai jong akipah in, vanmite jousen jong nakipapi cheh’uve.
Achutile, hiche simmun hi nanga ding ahi. Nang le atahsan jouse Pathen phattheibohna theina diuva kihilna le kikaivopna dia ki gong ahi.Lunglut tah in simin. Na hetthemna din Pathen kithopina thumin tao jingin. Bible chang kipe hohi nalunga chingin. Nachin themna din, lekhabu neocha’a jihdoh in, kiko jingin. Hiche hohin, nahinkho manna’a napuidih ding, chule, midang nahetsahna dia jong napanhu ding ahi. Pathen phatthei nabohna tahen.
LEMNA,
Christa tahsana anungjuisa hinlang, tahsan panbep hinlang, nungchonsa hungkiheikit hijongle chun, Jesu Christa’a hinkhothah le Amato hinkhomna-bulhingset mangdingin kalem’e.
Jesu’n, "Hinna aneitheina diuva hung kahi,chule, bulhingset in neiyuhen," ati(John 10:10).
Kipahtah le lolhing tah in hinkho hi manglechun tihi Pathen in nadeipeh ahi. Hiche nadinga chu, manchah lutah tah, angaikhoh jouse napeh ahin, hiche ho lah a ngaikhohval konkhat ho chu :
1.      BIBLE : Bible hi Pathen thu ahi. Hiche ahi Pathenin ipi naseipeh nom ham namuna ding ahi, Pathen thu Bible thu hi lhagao hinkhodia an(bu) ahi. Natahsan an angaichat banga, na lhagao hinkhon jong Lhagao-An angaichat ahi. Athu hoa kona hi Pathen in nakoma thu aseiya, nahinkhoadia athilgon ho namusah ahi. Tunia pat in Bible hi simpanin. Kipana thupha John sut ahin kipanlechun aphai. Ajehchu, hichebu ahin Lhagaova hinkho manchahna din ajihdoh hoipene. Niseh in bungkhat simin, taonato thon.Hichun, nakhantousah ding ahi.
2.      TAONA : Taona hi Pathento kihouna ahi. Apatnale tao hahsa nasah thei, seiding jong nahet behsehlou thei ahi. Hinla, nisehla tao jingin. Ol olin nataona nomcheh cheh ding ahi. Na ngaichat ho Pathen koma ngeh in, hahsatna hoa panpina thumin,na lunggimna – napohgih ho panpidin ngeh in, Pakaiyin nakhohsah jinge. Bible in, “Nalungkhamna jouseu achunga seplhan, Aman nakhohsah in, adding ageljinge” ati (1 Peter 5:7).

Thursday, 8 November 2012


Jesu'n "Boinu, thouvin" atile athisa chapangnu (kum 12)chu athouvin lam ajottai( Matthew 9:18-26; Mark 5:21-43;Luke 8:40-56)
Golte, Pakai chu nagh jingin, chule Aman na suhmillou he inlang, lungmong tah in hinkho mangin, Pakaiyin na umpi jing ahi he jingin, hoilai muna umin, ipi boljong lechun.
Bible in "Kenvang Pakai vejingingting, eihuhhing ka Pathen kanga jingding ahi;chuleh ka Pathen in ka taona angaitei ding ahi."(Mica 7:7) 
Sopite, Pakai ngah ho hi Pakaiyin aumpi ahi. Ahung ding ngading kitina ham kanati in, tun vang Pakaiyin eihetsah chu, ‘Ama ngah hohi Ahung loulai nga hilouva, Ama ngahho hi aumpijinge’ti kahetai
Chule, “Numeiyin anoichepjinglai acha asuhmil theiya, anaobu sunga kona peng achapa akhotoda ding ham? Tahbeh in, amahon asumil theiyui. Hinla, keiman vang nangma sumil ponge”(Isaiah 49:15) tia kona hetding chu,Pakaiyin Acha’a akipomsa chu asumil ngaipoi. 
Pakaiyin na umpijing noma nataole ‘Amen’ jih in, Pakaiyin phathei naboh jingtahen.

Wednesday, 7 November 2012

Hinna bulhingset aneitheina diuva hung kahi


Golte, hinna-bulhingset mang din Pakaiyin phatthei naboh ta hen. 

Jesu’n “ . . .hinna bulhingset  aneitheina diuva hung kahi” ati.(John 10:10). 

Tonsot hinna hi Jesu tahsan vanga kinei ahi (John 3:15). Hiche achun tang jeng hih in. Chrsita chu atahsanten tonsot hinna aneitheina diuva hung ahi. Atahsan jousen hinna aneithei ahi, hinla, hinna bulhingset a mu le mulou uma ahi. 
 Hinnna bulhingset mannadin kithopina chamkim Jesu-a um chu mu angaiye (John 14:6). Hiche nadinga chu atahsan ho chu Ama’a um angaiye (John 15:1-5).
3) Chamkimna neilou chu lhepnan alhijitai (1 Corinthians 3:1-4) 
4) Jesu Christa  bang in chonset dia thia;Pathen’a hing hiuvin-  (Romans 6:10-13)Hinna chamkim(bulhingset) hi thilguh hilouva Jesu Christa a um ahi.
5) Athi le athodoh kitna tahsan chun hichu napeh’u ahi-(Colossians 3:1-4)
 6) Tonsot hinna nei hi thukhat ahin,tahsan jala hinna bulhingset nei hi achombeh ahi.
 7)  Pathen anga chonpha a sim hi thukhat ahin (2 Corinthians 5:21); na hinkhoa hinna chamkim(bulhing) naneidoh hi achombeh ahi (1 John 3:7).
 8) Jesu Christ a hinna nei hi thukhat hin (2 Corinthians 5:17); Jesu Christa’n nanga ahinna asodoh hi achombeh ahi (Colossians 1:27).
Tahsante hin deilhen ding aneiyui. Hinna bulhing neinadia Pathenna hinkho ngap ding/pehdoh ding ham? ole, chonset a hinkho pehdoh a lhahsapna hinkho manding ham? (Revelation 3:1). Hinna bulhing chu eima hinkho Jesu Christa thu thu hidia pehdoh’a, Ama Pakaiya neiya kona kipan ahiji ahi.
Bullhinsetna hinkho namansah dia Pakai koma nataole ‘Amen’ tih in. Pakaiyin napanpi jing tahen.

Tuesday, 6 November 2012

Sephong leuvin kipana thupha


Golteho, India gama hi mihem jakhat a mi 3 le akehbou (3.5 %) bou Christian ihiuve.Chin-Kuki-Mizo-Hmar hohi 90% Christian ihiuve-Hrangkhol,Chorai ho ihavetdomdiu ngai ahi. Gam hi Pakaiya ahi. Anopnop apehthei ahi. Pathen helouho vaihopna noiya um ihiuve. Hiche, idinmunu hi ihepouve. Pathen in eikoinau hi heleu hen- Israelte dinmuna eidinsah u ahi. Israel thah – Jesu Christa a Israel (Pathen in Jesu Christa a namlhen chate eisou ahi) thah ihiuve. Juda houva lutding hilouva Christa Israel ihiu ahi. Christa thupha seiphongdia nganse ihiu ahi. Ahideh a Kouna chang ho sei hi agadoh teiye. Israelte chu Pathen in vannoi muntina ana thecheh e.Sapset chang hidiuva nagel em? Ahipoi. Athupha hopjalna dia abol ahibouve. Pathen namlhen ahiuve. Akithechehna chanuva Pathen thu akithejal e. Christian masa ho jong engbolin aumuvin, thecheh in ana umuve- hichu Christa kipana thupha kithejalnan apangtai.
Eiho jong hi, Pakaiyin Athupha thejal dia hitia eikoiyu hithei ahi. I-chennau chana Pathen thupha seiphong theiluhen Pakai chu loupina chang ding, eima, insungmi, chi le nam, a phattheina changding. Gam chu Pakaiya ahi. Israelte chu, anopnile gam apen andanile athecheh in soh in pou akoijitai. Ki oimo mo poute. Pathen tahsan, achate ihiuve. Pakaiyin ipi eilogot’u ham gel joute. Ikomuva ho Pathen thu seipeh in tahsansah leuhen, Pathen ahinmu tengule nangailut ding, najading- mijate ihidiu ahijoi. Chuteng mi tam hih jongleu hen chanpha jong- tahsa le lhagaova ichan diu ahi. 
Professional (Pastor, Evangelist, Houbung Upa) ho keu inganseule Christa thupha ichanpen machal ponte. Houbung (Houin) angai chomdeh poi. I-houlimnau, i-natohnau, themjilna mun le muntina Pakai thupha, adeh a Pakai akinotah jeh a- manchan phapha – gala kona seithei-thottheina (telecom) a Radio,TV,Mobile,Internet le adangdang eihin ppeh’u ahi. Hiche hohi- Pakaiyin Ama kina manchah le eiho khantouna dia eipeh u ahi.
Mobile message a ijat Pathen thu nathottah em. Na FB a miho mudia Pathen thu ijat natahdoh tah em? Ole, tahsanlou ho lah a na umjeh a tahdoh ngamlouva na um em? Pakai najachatpi em
Elvis Nehlal in “Ka jachatpipoi ka damna Cross” tia asah khu nasahji em?
Cross thu hi nahetchet tah em? Pathen thu them hih jongleng, hetnomna neile na email neihin thot in. Bible Computer a tathuthu ngailouva Copy, Paste dinga nadeiyem- Internet a nathotle thei dingle na e-mail hinthot in, English a version jouse nadeipenpen – ijat version nadei em? Na download ding hinpenge. Pakaiyin, April 2010 a kona nisehle khat khatbeh thilthah eimusah ahin, keivang ka ‘slow’ e. Hinla, ‘slow’ jongleng Pakaiyin eipeh le eimusah hohi phachompi eikolsah thouve.
Pathen ngailutna thu hi mijousea ding ahi. Atahsan, anungjui jousen aseiphong ngai ahi. Pathen natoh tahtah chu ‘Jesu Christa thupha seiphong’ hi ahi. Hou natong tanpi hi Hounatoh in aha kisahlel behseh un, Pathen natoh tahbeh,Kipana thupha lhangsap hi, amanji pouve. Hou natong jong aumloule Christa thupha machallouding, i-bonchauva pansatna chu Hou (Houbung) hi ahi jinge. Kivaipohna, kivaihopna aum ngai jingjeng ahi. Secular hohin, itheina cheh uva, ipanhudiu ngai ahi. Hou kiti hi jalhang-japi-mipi phatna dia kiloikhomna, thilphalam manona lam ahinai. Hinla, hou jousen phatna, chonphatna adelcheh e. Christian hi ‘Hou’(Religion) maimai ahipoi. ‘Hinna-gui’ Christa a hinna ahi. Christato hinkhomna (penthahna) thu hi ‘tahsanlou Christian(huhhingna changloulaiho)’ lah a hasei ngai ahi. Christian kiloikhomna a jong hung loulai lah a jong ngaikhoh deh ahi.
Pathen thu hi Pakai, Amatah in aseisa ahin, seson, pehson ding bou ahi. Seisonin, pesonin – Pakai manchahho thusei Bible a kingap hochu seisonin, pesonin. Na sei le pehson hochu Chengkhat hijongle Pakaiyin phatthei abole mihem hinkho kileh jengthei ahi. Kinemlele hih in. Jahcha louvin, seiyin, na mobile, Computer in, na FB ho le group hoa jong thotvel jengin. Hitia, nabona achu, nahetlou kah a Pathen in phatthei nachanthei ahi. Pakaiyin umpi jingtan.
Fb a kaloi hi TL 2,363, Df 712, Jh 739 = agoma 3,814 nahiuve. Hiche ahin Group a join hohi Gp 1 chu mi 1 a sim ahi. Ahile, mi ijat hin “Jesu Christa’n athupha seiphongdin eikouve” tia kihet ijat na umum jahchalouvin, noiya hin ‘Amen’ hiti cheh un Pathen loupina din. Ati  jouse Pathen in phatthei naboh’uhen.

Saturday, 3 November 2012

NUNNOPNA - PENTHAH


NUNNOPNA - PENTHAH  thua boina nanei em?  Nahetchet nah em?
Jesu’n Nicodemus koma “Na penthah loule van gam namu loudi ahi” tin John 3:3 a aseiye.
 A hinga chu athi loule iti ‘PENTHAH’ thei diham?  ‘Thi’ ngai ahi. Thina aumloule iti hinkitna umdi ham?  Nicodemus in ‘Koi anusunga lutkit a athah a pengkit thei di ham ?” ati hi adihtah ahi. Jesu’n hitobang chu ahetlou di ham? Ahet ahi. Ahile, ipidia “Nathia, chuteng athah a nahung penkit di ahi” atilou ham?
Jesu’n asei hohi Van gam thu, Lhagaothu ngen ahi. Adeh a, Tekahna thu asei hohi Van gam thu(Lhagao thu) ngen ahi. Pathen Lhagaova asunga chenglou, mipengthah lou, pengthah lah a jong, ahedia Lhagao thilpeh changlouvin, moh hetthei ahipoi. Kihilson, mi het akona he hochu, Theologian/Pharisee konkhat le lekhathem,Houbung lamkai lui hijongle,  akisudong paijitai.Pathen Lhagaovin ahetsah ho vang chu Theologian hihen hihih jongle  tuhin hehih jongle ‘aphatcha hetsah, hil’ ahiji’e.  Jesu’n ‘ja vang jauvintin, he vang hepouvinte’ atiho lah a panlouna din taovin.
Penthah nadia thi angai chu Jesu’n ahei! Hijeh achu, ‘nathia napenkit ding angaiye’ tilouva jangjet a ‘Napenthah loule van-gam namu loudi ahi” ati jeng ahi. Hichu, ‘mihing ki hi’sah jong lechun mithi nahi!’ ti’na ahi.
Mithi nahi, golnu, golpa!  Mithi ihiuve, ibonchauvin! I-penkit, penthah louvule ‘athi ihiu’ ahi!  Ole mihing nakihisah em?
 Ahile, Pathen mel namu thei em? Pathen chu Lhagao ahi’n, Lhagao hinna neihon bou Pathen amuthei ahi!
Pathen thu Bible in Genesis achun aseiye. Pathen in Ama ho( Trinity) lim le melpu (Lhagaova hinna nei) in mihem ana sem e. Adam le Eve chu nilhah lamle Pathenin aga kivoppiji. Hichu, Pathen mel amulhon ti’na ahi.
Pathen in se le pha hetna theiga aneh lhon ni ni thi teitei din ana sei peh e. Pathen hi joungailou ahi. Boldia asei chu abol jeng ahi.
Adam le Eve chu Satan in, gul lim le mel pu in ‘ Theiga chu na neh lhonle namit lhon chim di ahi’ tin alhem tai. Tahsanin, anelhontai. Hichun, ‘Amit lam lhon akilehlha’n, amit lhon achimtai!” ati.
Ahile, Pathen chun, achadia asem teni chu alhepham?
 A mit lhon chu achima Pathen to abah ding chu Pathen in avetlelham?
“Amit lhon achim tai!”.
He kate! Pathen chu joudel ahitai o ? Thi tah sanga, Satan seibanga, amit lhon joh chim jota Chula !
‘Thutah’ hea koima umtalou!
John in “‘Thu’ chu ‘Jesu’ ahi” ati. (John 1:1)
 Jesu’n “‘Thutah’ kahi” ati(John 14:6).
Jesu neilouvin hiche Eden a thutah le adih chu koima’n ahetapoi. A hea Pa bou ahitai, chule, Pa a beh jing Jesu le Lhagao Theng in heteiyinte kati ahi. Jesu katahsanle athusei katahsan lou diham? Kei vang Jesu katahsanin, asei jouse katahsan e. Ama katahsanin, ama seina a kahet ho jouse katahsan in, kahetkhel aumle eingaidamsa ahitai. Ahilou jongle, Ama a kikipeta, Anopnop eilo nante!
Theiga anneh joulhon nilhah lam chun Pathen chu Adam le Eve koma ahungtai! Pathen in Adam le Eve chu amunai. Hinla, Adam le Eve mit chu ana danglam ta’n, Pathen mel chu amu thei lhon tapoi!
Houina hiche hi 2010 chun kana seitai. Mi seilou kasei jeh chun, angainom un hinla, lamkai ho alung dong thimuva ham, uove auve tia jong aumpo’n, nupi hole khangthah ho’n vang chibai eiboh sausau nauve.
Vel seiying e. Pathen in Adam le Eve chu amu in, hinla, Adam le Eve chun Pathen chu amu thei lhon tapoi!
Hichu, Pathen in amu phat in alung na beh seh  jeng tai! Satan in ana lheplhah lhon ahi chu Amutai.
Kum 20 val chetasa chun, gollhang lah a lamkai kana hipet in, chapang khat athi’n, jan khovah in Lasah-lenkhom bolin katoupiuve.  Go ajuh jeh in lhan jong akilai theipoi.  Anu le apa chu, achapau long koma touvin, akapkap jeng lhon’e. Jingkah lam nidan khat ahilam chun, alel behseh jeng lhontai. Hichun,  “Ahipoi, nangni chomkhat beh ihmu lhontan, keiho tou nauving e” katile, anom lhonin a ihmu lhontai. Hinla, jingkah nidan 4(li) donin ahungthou lhon in, achapau long chu aloh chen lhonin, aponsil jouse jong ahohdoh lhonin, kap in -
“Boi, thoutang! Ahcha khongta! Na tho-phat hita!” tin akaithou go-lhonin, aloh chen lhonin, angoldeh leuvin akap kap jeng lhon tai!
Hinla, chapangpa chu, achapau mongmong ahivangin, anu le apa chu amutapo’n, a o‘ lhon jong ajatapoi! Athi ahitai !
Anu le apan amu lhon vangin, achapau chun, anu le apa chu amutheitapoi. Athi ahitai ! Ahing hosen kamuvin, athipa vang chun ahing ho amutapoi !
A khonna’n, anu le apa jong lunghan lamin asep lhontai ! Lunghan pumin,
« Ipidia, thoulou nahim ? Jingkah matah a nei kaithou khohkhohjiu hilou ham ? Tua  nanu le napa’n kakaithou got tah uva ipidia jalou nahim!?” tin lunghan le ka akop lhontai !