Friday, 30 August 2013

KTS-01: CHIHNA-GIL NEITHEI AHI

 ‘Chihna’ thu-guh nahet nomle, hiche hi, lunglut tah in, tao-to thon simin –

 “Chihna kimu ho hi mi nunnom ahiuve, hetthemna neiho jong; ajehchu, chihna le hetthemna nei hi dangka sanga lujo le sana sanga alamdoh tamjo (phachomjo) ahi.”(Proverbs 3:13-14)

Chihna hisongmantam sangin alujon, na ngaichat dang ho chuto tethei ahipoi.” (Proverbs 3:15)
Hinkho-sotna hi chihna khut jetlama aumin, aveilamin haona le jakaina aume.” (Proverbs 3:16)
Chihna hi achena jouse anomin. Alampi jousea lungmonna le chamna aume.” (Proverbs 3:17)
Chihna hi Ama neiho din ‘hinthing phung’ ahin, Ama kolchah jouse chu anunnom jiuve.” (Proverbs 3:18)
Thuchihbu (Proverbs) hin ‘Chihna’ (wisdom) atihi ‘Pathen Lhagao’ (Kitepna Thah a ‘Lhagao Theng’ jong akiti) ahi.
Na natohtheina chu ipi ham?
Na lunggel akon hilou ham?
‘Lunggel’ itile ahopjoupoi, na ‘lhagao’ jal ahi.
Lunga nadeijala nungah chu nahin jola nakideipi, nakichenpi hilouham?
Von phatah nachoh lona chu lunga nadeiya kon hilou ham?
Toh-hahsa natoh ngamna, Lekha sangtah nasim lona chu nalunga nangap le nadei-nanop akona hilou ham?
Natoh, thil kibol jouse hi ato-hinsona (ahinbolsah, ano-a) um a ahi.
Sir Isaac Newton chun (Law of Motion) ‘Achatloh, kitol, jouse hi ‘atoson’ uma ahi” anati banga chu, lung (lhagao) in ahin tosot jeh a thil kibol (action) jouse hi umdoh ahi.
Natoh, thil kibol jouse hi ahin-sona (tha hinpea) chu lungsunga ‘lhagao’va kon ahi.
Pathen in na atohna, athahat hi ‘Ama Lhagao’ (Pathen Lhagao) akon ahi. Anatoh kilahna le kiphongdoh hi ‘Ama Lhagao’ ahi.
Semtil in ‘Pathen Lhagao’ chu tuipi thim chunga aumin,” Vah hung um hen” atile ‘Vah’ chu ahung umtai. (Genesis 1:1-3)
Gideon chunga Pathen Lhagao apansan ahile, galte nasatah in ajoutai. Samson sunga Pathen Lhagao aumin, Samson in melmate chu kichepnan anei jitai. Pathen lungdeilou abol (asama hatna um aseidoh phat in) Pathen Lhagaovin adalhatan ahile Samson chu atha-hat abeitan, milham bangbep ahitan, amelmaten akantimuvin, akichep nauvin, amitteni akaldoh taove. Hinla, achainapen in Samson ataovin ahile Pathen in tha-hatna (Lhagao) ahinpen, Samsonin insangson chu aloilhun mipi tamtah athin, ama jong athitai. Ahinlai sunga melma atha sangin hichea atha chu atamjoi (Judges/ Thutan vaihomho simin).
Israel leng Saul chu Pathen Lhagaovin adalhah phat in, a ngola bang ahijitai. Pathen Lhagao chu David sunga achen jeh chun, Saul in iti tha ding atup vang in David chu ahoidoh peh in, Leng loupitah ahung hitai.
Leng Solomon in, Pathen koma ‘chihna’ athumin, Pakai along alhaiyin, ‘chihna’ (Pathen Lhagao) chu apen ahile hetna sangtah aneitai.
Pathen Lhagao chenna mi, chule, Pathen Lhagaovin mi apuitengle hetna jouse apetheiyin, thilse peldoh in apha, Pathen lungdeilam abolsah in, ama le mijosedin jong aphpen ahisah theiye. Hichu, tahsa le lhagao damna le kipa chamkimna, imalamjousea lolhinna ahidoh jitai.
Kitepna Lui (Old Testament) ahin ‘Pathen Lhagao’ akiti. Chule, ‘Pakai’ (‘The Lord’) kitipa hi leiset a ahungin mihem hinkho amangin hichepet chun ‘Jesu’ akitin, ‘Pathen Chapa’ tin jong akiseiye. Ama, Pakai, Jesu, Christ hi Leng le Huhhingpua kisanjouse chu ‘Pathen Lhagao’ hin aumpia, achenpi ding, alamkai ding ahi.(John 14,15,16; chule Acts 1 ven)
Jesu’n, “Apha (chihna –Pathen Lhagao, Lhagao Theng) chu thumleu chun, adang jouse jong, Vana um napauvin napeh diu ahi” ati.(Matthew 7:11)
Hijehchun, thildang jouse sangin, Leng Solomon bangin Lhagao Theng hi thum’ute. Ama’n ei-umpiule i-jakai hetna le ngaichat jouse eipeh diu ahi. Hiche, Pathen Lhagao theng chu neina dia Jesu Christa hi Leng le Huhhingpu dia kouva, kisanding ahi. Chutile, Pathen in A-Lhagao chu eipeh’uva, ol ol’a ei kaihoiyuva, hetna le themna, hatna le phatna tincheng eipeh diu, Jesu Christa tobang dia ei puihoi jing diu- tahsa le lhagaova i-ngaichat jouseu eipeh diu, kipahtah le nomtah a, tahsa le lhagaova damna eipeh diu ahi.
Tao’vute, “Pakai, chonse, hatlou le lhasam kahi. Kasetna, kalhinlelna jouse nei ngaidamin. Kadinga nahungthi-lona chu neipen, kachonset neingaidamin, chonsetgal najona thahat,na Lhagao Theng chu neipen. Ka Leng le Huhhingpu nahi. Kalungsung, kanun, kahinna ahin hung lengchang jing jengin, vai hung hom in, nadeilam hinkho neimansah in. Lha kanglouvin, nei umpin, nei panpi jingjengin, ei Huhhing ka Pakai Jesu naminin, Amen.”

Tuesday, 27 August 2013

HINKHO THENG HI LEI LE VAN A NOPNA AHI

“Gollhang” kiti hin nang le kei eihoptha ahi. Chontheng hahsapen chu gollhanlai ahi. Hijongle, Pathen thu sim jinga tao jing chu koihile, Gollhang jeng jong chonpha, athenga hinkho amanthei ding ah idol eiseipeh’u ahi. Gollan laiya Pathen het le gin hi lutah ahi – Pathen in Christian insung lolhingtah atundohpeh teiye tihi tahsan umtah ahi. Chule, niho jana le ngaisang channa ahin, gollhang jousen tup ding ahi. Tao jingin, Bible sim jingin, Pathen in na lampi jouse atheng le lolhing ahisah ding ahi. Neocha, chomcha kipana le thanopna kijosah hih in.
Nungah le gollhang hinkho hi neokhat a kisumo-a, ahinkho lampi akisuhchatvai jengthei ahi. Satan in agomkom ahol jinge, chingtheiyute. Aseijuite koma, Pakai Jesu’n, “Lhepna a nalhuh louna diuvin, kigingin tao jingun” ati hi eiho jousea ding ahi.
Pathen thu umdol le asei hohi nang le kei phatna ding, kipana, damna ding kijet ahi. Chonset in eisuhmouva, i-kisihna diu eivohdohsah gotjiuva, adihlou eibolsah gotjiuva, aphabehseh lou ho jong bolnomna, neinomna lung eipeh jiu ahi. Tao jingle chun, kisihna umtalou, Pakaiya kipana mansahna ding umlou ahi.
Bible phatecha sim loulai nahile, Kipana Thupha John sut ahin kipanin. Ajehchu, Bible them hon asei bangun, John hin ‘Pathen Huhhingna tohgon thu hi akhaikhomsoh pene.

Monday, 26 August 2013

VAN JERUSALEM THAH

Sangpen Pakai - Thadou Kuki Gospel Song

Ka Damna Kraws - Hmar Gospel Song

KUKI CHATE (Patroitic Song) Thadou Kuki. KNO.

JESU CHU NUMEI KHUT A PATHEN IN THAO ANU AHI

Numei hohin vangbohna pasal sangin aneijouve. Ajeh chu, Pathen lungdei – ngailutna, khotona, nunnemna, kingaitomna, kineosahna, midang khohsahna, le adang hohi apasal sangin anei domuve. Chule, ahatmou akihet un, Pathen holna le belna, ngaisahna anei domuve.
Chate jong pa sangin nu in akingaijoi. Insung kingapna jong numeiya ahijoi. Pasal hi in-polam ahin, numei hi in-sunglam ahi.
‘Vannoi huhhingpu, nang le kei ei Huhhingpu Jesu Christa chu pasal panna umlou hel’in numei sunga ahung penge.
Jesu mat a aum le cross a khetbeh a aumpet in jong numeihon ajuiyuve. Athi in jong numei hon alhan agavil jiuvin, thao namtui asungjiuve. Athokit mumasapen jong numei ahi.
‘Jesus’ kiti hi ‘Huhhingpu’ tina ahi(Matthew 1:21). ‘Christa’ hi ‘Leng dinga thao kinu’ tina ahi. Pathen in ‘Leng’ ding mi alhentengle, Themgao khat solin ‘thao’ aganusah ji.

Jesu hi ‘Leng‘ ahi(Luke 23:38) – Jesu Christa tahsana, Leng le huhhingpu a kisana Pathen Chate jouse ‘Lengpa’ ahi. Chule, mijousen ‘Christa’ ahi aticheh taove. Hinla, koima themgaovin, Jesu chu ‘Leng’ ahinadin ‘Thao’ anupoi, Numei khat in anu ahibouve. Hiche hi, Pathen in numeina amanchah bou ahin, anua hi Pathen ahi; Chule, hiche hi Pathen in anomnom amanthei – mihem in ijejong atilou jong chu Pathen manchah hithei ahi hetna a thilsoh ahi.
Jesu chu John Baptist in vang ‘Baptist’ achansah in, thao vang anupoi. Hinla, mijousen “‘Leng dinga thao kinu’ – ‘Christa’” tin akoucheh’uve. Nummmei maimai khut a thaonu change ‘Christa’ ahina bulhit a um ahi.
Hiche banga hi, min ije tihih jong lechun, Pathen along alhaile gamsung vaihom le Athupha phongjal nasatah a jong naman thei ahi hettheina ahi. Pakaiya kingaiyute.
Jesu ‘thao’ nua chu numei ahin, thao jong mantamtah ahi. Pasal hon ngol asauvin, manlouva sumtampi man asuhmangin aseiyuve. Chule, ‘Thilphabol’ aseiyun; hiche thao namtui chu manlouva, asunlhah sangin, joh henlang migentheiho pele phajonte ti aseiyuve. .(Read Matthew 26:6-13)
Ipi ham thilpha bol chu? Pathen lunglhaina bol hi thilphapen hilou ham?
Numeinu chun Pakai lunglhaina abol, hichu thilphapen hilou ham?

Hitia kaseimana hi, pasal hohi ahamse jep danin gel hih in. Pasal hi numei sanga hatjo ahi. Hinla, pasal hin ama kisonna anei tamjep e. Hichu, lhagao lama lhahsapna ahi.
Numei hihen, pasal hijongle – Pathen lungdei holding. Jesu Christa chu Leng le huhhingpua kisana, nei ding. Pathen a kingaiya, Ama bela, son jing ding. Nitina Bible sima, tao jing jeng ding. Chutile, Pathen phattheobohna chu i-chan thei diu ahi.

Sunday, 25 August 2013

You are My All in All

KIPA JING DAN

Kipahna neilouvin, thillen le pha aboltheipoi. Kipana nei hi athupi e. Hinla, Pathen deilou lama kipana bol hin kisihna asosah jin, kipah sangin lungnat, lung hesohna asosah kit jitai. Kipana phapen chu –
Pathen in phattheina napeh ho chacha gelin – Hinna nape nallaiye. Insungmi naneiye. Mutheina,jahtheina, tohtheina, in le gam naneiye. Pathen tahsanna naneiye. Inepna naneiye. Hitichun, Pathen in napeh hochu gelinlang, akoma kipa-thu lhut jingin.
Pathen in  kipaje heho apanpi nom’e. Kipa-thu lhut hi taona a masapen hiding ahi. Na vangphatna ho hi simjin, na vangsetna ho nasimle nalungneo ding, Pathen jong namukhah theilou ding ahi.
Na tao teng –
1.    Amasapen in, thilpha napeh ho jalin kipathu phongin. Acha nahi, amasemsa nahiya, chonset akona nalhatdoh a tonsot geiya amato chengkhomdia ACha dia nakisantah jalin jong kipathu lhut inlang.
2.    Anina in, Ama a nahi jalin, nahinna, nahitheina le napeh jouse, natohgon le namasang jouse jong Ama khut a koina le pehdohna thu lhut in.
3.    Athumna in na insungmi, na loi le gol, na tohkhompi, nah eng-nakom, chule, midang dang hodin taovin.
4.    Alina in, nangma din taovin.
5.    Ajona in, na panpi jing din Lhagao Theng chu thumin,Jesu minin.
Chule, Pathen thu hi thinunga van-gama ding bou ahipoi. Leiset a jong hi van-gam manpat ngai ahi. Pathen cha dihtah chun hinkho jong hi noma amanding, Kipah le thanoma, lunglhaisela amanthei ding ahi. Hichu, NUNNOPNA, JESU CHRISTA’A NUNNOPNA tia kaseiji chu ahi. Hichena ding chun tao jingin.
Bible sim le tao hi Pathen-to kivopna, kihouna ahi. Bible nasimteng Pathen in nakoma thu asei ahin, na tao tengle nangin Pathen koma thu nasei ahi. Hitia Pathen-to kivop jingna hi phattheiboh channa pipen ahi. Chuti bolin, lhakhat-lhani naboljouva pat a nahinkho kikhel dom doma, Pathen phattheibohna nachan namu ding, nitina kipana thah, hetna thah, khantouna thah nanei jing ding; lolhinna hinkho nanei cheh cheh jeng ding ahi.
Nitinin Bible simin, bungkhat ahilou jongle chang khatbeh sim teiyin. Tao jing jengin.

Saturday, 24 August 2013

. ASE CHU PHATNAN JOUVIN

1“Thilpha nabol hile, iti sanlouva na um ding ham? Aphatlou nabollevang, chonset chu nakot phunga aum’e.” ( Genesis 4:7)
Cain chun Pathen lunglhaiyintin phatthei eibohnante tia maicham thil atoa, Pathen koma kilhaina abol ahi. Hinla, alunggel chu ama phatna dinga bou abol ahijeh chun Pathen alunglhai poi. Asopipa Abel vang chun ama ding gellouvin, Pathen in apeh thil hochu aphapen atoh in klhaina aneiyin, Pathen alunglhaiye.
Cain chun achunga Pathen lunglhailou, asopipa Abel chunga Pathen kipa ahetjeh chun, alunghang in, asopipa thadin ageltai. Hichu, Pathen in ahetjeh a, achunga Satanin vai ahopgut chu akininthemna dia Pathen in gihsalna a
, “Thilpha nabol hile, iti sanlouva na um ding ham? Aphatlou nabollevang, chonset chu nakot phunga aum’e.” ( Genesis 4:7) tia asei ahi.
Tulai Christian tamtah hin, adeh a khopi dom lah ahin, Pathen ihoudan hou hi - (Taona ingaichat houhi) – Haona ding, lekha thep na ding, damtheina ding, tiho maiya Pathen hou le tao, chule, taona thum atam’e. Pathen alunglhaina dem? Eiho deibang ichanlou tenguva, loi-le-gol nung iphah joulou tengule –Agiloupa chu ilung sunguva ahunglut jitai!
Cain in Pathen achunga alunglhailou ahet phat in, asopipa athat lotai. Hitia, angailuttah asopipa tha sah achu, asunga lut Satan chu ahi.
Cain lele ahipoi. Nang le kei jong, Satan in eichanlhih jingu ahi. Chingtheiyute. Bible sim le tao jing hi, chonset gal jona dia manchah phapena Pathen in eipeh’u ahi. Aninia hi Pathen-to kihouna ahi. Pathen-to nakihou jingle, Ama nakoma umjing tina ahi. Pathen nakoma aumle Satan in natohkhah ngamlou ahi.
Pathen hi ahouten tahbeh monga, Ama lhagao ahibanga lhagaova hou ding ahi. Hichu, Ama Lhagao Theng panpina thum jing ding, Ama Lhagao ahi het jing ding. Lhagao chu munjousea um, ijakai bolthei le eipanpi jing theiyuva ahi. Eimu jinguva, igel jouseu hea, idei jouseu hea ahi. Hichu ithum tengule, Aman eipanpi jiu ahi,
Cain in asopipa Abel atha jeng vangin, Abel athidenpoi. Pakaiyin, Anu le apa chu Abel khel in chapa khat apehbetai. Hichu, Abel ahin pensahkit himonte nati em? Pathen chu athuthu hichula em.
Jesu’n, “ Keima hi Thokitna le Hinna kahi. Keima eitahsan chan chu, thi jongle hing ding ahi.  Chule, Keima eitahsan jinga hinkho manga chu thi-louhel ding ahi” (John 11:25-26) ati chu hejingin.
Jesu tahsana hinkho manga chu ‘thijongle hingding ahi’!  Anople tahsa a jong ahinsah jingthei, tahsa thi jongle lhagaova tonsot a hing ding ahi. Pathen hi mihem banga jouseiya le aseimasah sumiljia ahipoi. Asei thonngailou ahi.
Mihem in amelma atha mana chu thiden ding nahisah ham? Pathen in ahinsah kitmo ham? Tahsa mihem in hingkit hih jongle lhagaova hing jinga ahi chu Bible in asei Chula am. Lhagao chu thil boltheilou nahisah ham? Ama hinghih jongle, Pathen in michomkhat asema, athapa phu chu alahsahmo nahisah ham?
Michunga nalunghanna, nakhanset sangin, ngaidam lechun avangpha nahi joh ahi.
Joseph in aute suhkhel angaidama, kipantah a hinkho amana Pathen ahou jinga, thiljouse Pathen in aphadia agon ahi atahsan jala Leng loupipa noidot a Pathen in atun doh a; abolse aute sese ama anga hungkun’uva Chula em?
Pathen natahsan em? Natahsan dan chu ito bang ham?
Pathen hi Lhagao ahi, kaseijouse hea, kabol jouse mua, kagel jouse hea (ja a) ahi kahet nia konin kanomnom kabolin, kane in, kadonin, kagel theitapoi. Ase bolin, gelin, hileng Aman eimu le het jing kiheta chu.
Hitia hi Pathen chu i-het’uva, i-hou diu adei ahi. Natahsanle, Bible in asei bangin – chonset nungsunin, na chonset Pakai anga, taonan phongin, ngaidam thumin, na Leng le Huhhingpu din Jesu Christa kisanin. Ama lungdei hinkho namantheina din Lhagao Theng chu thumi jingin.

Friday, 23 August 2013

KUM 12 THILONG NUMEI JESUN ABOLDAM

Ni 3 thi-lon bon numei tamtah in alel ahi, Kum 12 thi-long, iti genthei ding hitam?
Chubana, Israelte dana numei chu alha-hetpet jong milah a lhat phal ahipoi.; Natna chavai nei milah a lha chu songa selih thei.
Hiche numeinu hin, anat thoh alel behseh a, “ Hitia nat thoh jong athi bang kahi. Chengting, koiman eithalou nah’uva, Huhhingpu kathamkhah jengle damingting, eina tha tah’ulele, hitia nat jong athi bang, mibang ki hithei deh lou, thi cheh cheh” tia kigel lhuhna neiya, thi ding ngapcha a damna ahola amu ahi. Sim tadiu’te -  
“Jesu avale na in mipin aneh chinto jengui. Numei khat kum som-le-ni athia long; anei chasuna louthem ho akijensah vanga koimachan ajendam joulou ahitai.Hichenu hi Jesu nung lama ahungin aponmongkai athamleh athilon atang hel’e.
Hichun Jesun, “Koiham eitha’ah ?”atile; koimachan kahi atipon, Peter in, “Houhil, mipin toma neh chinto jenga,” ati.
Hinla, Jesun, “Mikhat in eitham monge, ajehchu, keiya kona thilbol-theina apotdoh kahei,” atichang mel’e.  Numeinun aki-imtheilou helding ahet phat in kihot pumpumin ahungin Jesu angsung laitah a Jesu athamkhahna jeh ahilchenin, chule apettah a adamhel thu aphongdoh tai.
Hichun Jesun, “Chanu, natahsanin nadamsah ahitai, lungmongin chetan,”ati.” (Luke 8:42-47)
Numeinu dinmun hi mitamtah dinmun ahi. Athilon chu, milah a lhatthei hilou, adu- angai netheilou, boltheilou, kum 12 hitia chu uma; mihem bang hijoulou. Adinmun akihet a, akhop behseh jeng phat a, Jesu thu ahinjah phat a, chule, ama umna lama ache ahetphat a, kinemtah a, ‘thi le thi’ ajot jeng ahi.
Nang jong ipi mitmona, nakipamona, mibang nahi-joulouna, Pakaiya na hatjoulouna ipi ham kihet in. Tahsan tah in Pakai kom jonin, Aman na damsah ding, namitmona, nasumo, nalhinlelna ajopeh ding ahi. Tu hin kou jengin.
Taovin, Numeinun guhthima Pakai ponmong agatham bangin; nang jong nachonset, namitmona, nalhahsamna ho jouse chu miho het a naphon ngai ahipoi. Guhthimchan taovin Pakai koma phongdoh in. Na huhhing ding le napanpi din Jesu Christa kouvin. Numeinu bang hin tahsan in, nabolpeh ding ahi.
Hitia chu, Jesun na huhhing, nadamsah tengle, phong doh in, Pakai loupina min ahetna ding le ahelouhon Pakai atahsan theina diuvin. Hichu, Pakai Kipana thupha naphonjalna ahi. Hitia, phondoh hi aphatchom jeh a, numeinu jong Pakaiyin aphondohsah ahi.
Huhhingna, Jesua hinna, Pakai panpina change chun, imding hilouva phonjal ding – Gospel thupha hi imding hilou, phonjal ding ahi.
Tulai hou lamkai tamtah hin “Sei lou ding, atoh a le nunchana vetsah ding – ‘muh hip a thilpha bolding’” tia aseiyu hi Jesu thupeh palkehna lenpen khat ahi.
Jesun “Cheuvin, phong jalun, hilleuvin” (Matthew 28:18-20; Mark 16:14-18; Luke 24 :36-49; John 20:19-23; Acts 1:6-8) Kipana thupha jih mi li hon ajih’uva; Solchah ho thilbol jenga jong kijih nalai ahi.

PATHEN IN PHATTHEI NABOHNA DIN MI PHATTHEI BOH IN

Thu kisei jouse hin tohdoh aneiye. Na thuseiyin mikhat nathat in, na huhhing theiye. Hijeh achu, i-leiyu hi tuhtim dia Pathen in eideiyu ahi. Thuse sanga, thupha seiding. Mi setna ding nasei sangin, miho phatthei bohna joh seiyin.

Miho hi “PATHEN IN PHATTHEI NABOH HEN” ti’n, chutile, min nang jong phatthei naboh a, Pathen in phatthei naboh ding ahi. Bible in eihil’uve –
 “Gancha jouse ……….vahnguithei ahi. Hinla, Lei hi vahngui thei ahipoi. Thuphalou seiya kipeh jing, thina-gu dimset ahi. ‘Lei’ khat ahin Pakai le Pa Pathen aki vahchoiyin, hiche ‘Lei’ mama hin mihem, Pathem lima kisem ho hi aki samse kit e. ‘Lei’ khat a thangvahna le Sapsetna hung doh hi ahilouding dol ahi, sopite.”  (James 3:7-10 )
Pathen in, ‘Lei’ chingtup a, Ama banga thupha le miho phatthei bohna thu seina a mang dia eideiyu ahi. Hinla, eihon kitim jou louvin, miho sapsetna le mi lunghanna ding seinan i-mang lhoijiuve. Hijeh chun, taona a Pathen panpina thum jing ding ngaiya ahi.
Nitinin taovin, na Lei le lunggel-ngaituona jouse chingtup din ngeh in. Na chonset phonginlang, nachonset le seikhel  jouse ngaidam thumin. Chule, Lhagao Theng thahatna a napanpi jinga, thuse sanga thupha – ngailutna, hepina, kipana thu le mite tilkhouna le phatthei bohna nasei jing theina din panpina thum jingin.
Tua pat in, mite phatthei bohna seipan jengin “PATHEN IN PHATTHEI NABOH HEN’ tijin, chutile mihon phatthei naboh diu, hitia chu Pathen lunglhaiya, phatthei naboh ding ahi.
Tao’vute ::
 "Vana um ka Pau Pathen, nei ngailutna chullou jalin naming kathangvah e. Ka chonsetna jouse le kaseikhel, katohkhel jouse neingaidaminlang, nangma ngaimah le miho chunga kaseikhel jouse jong neingaidamin.
Na Lhagao Theng in neipanpinlang, ka Lei hi neichintuppeh in. Nalungdei banga thupha kaseiya, ngailutna, hepina, kipana, tilkhouna le mite phatthei bohna seina a Kaman jing theina din neipenpi jing jengin, tia ka Leng le Huhhingpu ka Pakai Jesu minin kathum’e, Amen.”

JESUN LUNGMONNA EIPEUVE

Jesun, “Nalungu donsah hih un.Pathen natahsanuve, Kei jong neitahsaun” ati. (John 14:1)
Jesu natahsanle, Asei ngaiyin,lungdon bol hih in  
”Jesun adonbut in, “Keima eingailua chun ka thupeh anit ding, ka Pan angailut ding, chule, akomuva kahung lhonding, insung katundohpi lhon ding ahi.” (John 14:23)
Jesun ei-lungmonnauvin aseiye,
“Chamna le lungmonna kadalhah peh’u hi vannoiyin napeh bangu ahipoi. Na lungu donsah hih un, ki-chat jong bol hih un.” (John 14:27)
Jesun ei ngailut behseh jeh un toh hahsa jong tonglouva Ama a umjing din eihiljouve. Ama a uma, Ama a kingai jousen chonphatna le tohpha (ga-pha) aneidin aseiye ( neitheidia apanpi ding). Aman asei chu, 
“Keima Lengpigui kahin, nang ho abah nahiuve. Keiya na um jinguva, keima nanghoa ka umle, ga tamtah nanei diu ahi; Keima panlouvin imacha nabolthei pouve.” (John 15:5)
Eiho kihilna – Jesu neimasah ding kihil masa louva chonphat ding le tohpha neiding itiu hi ahitheipoi. Mihem hatna a bolthei ahipoi. Jesun aseiye,
“Amasan ALenggam le Achonphatna hol masauvin. Chutengle, thildang jouse hi kipe ding nahiuve. Hijeh chun, jinga din lungkham hih un, jing chun ama ding kigel nante. Nikho jousen aki khamset anei cheh e.” (Matthew 6:33-34)

Jesun asei kit in,
“Nei ngailut’ule Kathupeh hi nit in neiyun. Chutile,Pa koma taovingting, Aman nangho kithopi ding Jilkung dang khat – ‘Thutah Lhagao’ nahinpeh diu, Ama chun tonsot a na umpi jing diu ahi.” (John 14: 15-17)
Jesu Christa thu nit a le Ama Leng le Huhhingpua kisan jouse chu Pathen in Lhagao Theng apehji ahi – chonphatna le natohpha tong dia ahil diu le kithopi diuvin.
Hichena dinga chu tao jing le nitina Bible simjing ngai ahi.
Chule, hiche chu chantheina dia – Amasapena Jesu Christa hi Leng le Huhhingpu dia kisan masah ngaiya ahi. Chutengle, Lhagao Theng hi thum jing ding ahi. Lhagao Theng chu eihoa ahung umtengle Jesu Christa thupeh kinit theiya, chonphatna le lungmonnoa kineiya, hinkho lungmong le lolhinga
kineithei ahi.

Wednesday, 21 August 2013

VAN GAMA LUT DING LE LUT LOU DING HO

Van-gama lutlouding ho lah a hi napan em 1Corinth 6:9-11sungahin kivet in
           “9-Midihlouvin Pathen leng gam alolou diu nahetlou laiyu ham? Lhep chatvaiyin um hih un : JONTHANHOI bol ho, DOI houho, mito JONG ho, pasal le pasal- numei le numei JONG ho, 10-GUCHA ho, neipap KILOSE ho, JUKHAM ho, mi HANSE ho, MICHOM-hat( EXTORTION bol ho) ho khatcha’n jong Pathen lenggam alo louhel diu ahi.”
Hiche ho lah ahi napan jeng em? Ijemtia napan jongle, tuhin Michonse ho huhhing a hungpa Jesu’ hi kouvin, dilsun taovin. Nachonset chu guhthimin taona in akoma phongin, ngaidam thumin. Na Leng le Huhhingpu hung hidin temin, nakisan thu lhut in.
Hitia chu naboltah-le, nangaidamsa ahi kihet inlang, na ngaidam jalin kipathu lhut in. Alungdei hinkho namantheina dia nalamkai jing, napanpi jing din Lhagao Theng thumin.
Akiseibanga chu naboltah-le, kipah tah in, aban hi nang din kisimtan : (chang 11na) “ 11- Nang ho abang bang hitobang chu nahiuvin, hijongle Pakai Jesu Christa min le i-Pathen’u lhagaova kisop ngim’a kithensoa them kichansah nahitauve.”
Pathen ngailutna Jesu Christa a tohdoh a um hi iti kipah uma hitam? Achonsepen jong alhatdoh tha ahi hetna dia I-Pakaiyu Jesu chun, michonsepen kithana CROSS alhena hichea chu hungthi ahi.
Ama tahsanlou le kisanlou jouse vang tonsot damuna che diu, hiche leiset hinkho jong hi noma aman loudiu ahi. Nei le gou ijat nei jongleur lungmonga umdeh lou diu ahi. John 3:18 hin asei ahi “Ama (Jesu) tahsan chan chu themmo changlouva, atahsanlou vang chu Pathen Chapa neisun atahsalou jeh a themmo changa ahitai.”
Patheng ngailutna hin mijouse ahop ahin, natahsanle ‘huhhinga um’ ‘Pathen cha’ nahi ahitai. Nachonsetna jouse chu Jesu natahsan jala ngaidama na um ahitai. Bible in,
“ Pathen in vannoi ( leiset mite) angailut behseh jalin, Achapa neisun (Jesu Christa) chu ahin petai. Koi hijongle Ama (Jesu) tahsan chan chu mangthah-talouva tonsot-hinna joh aneiding ahi. Pathen in Achapa chu vannoi themsah dia ahinsol ahipon, Ama (Jesu) akona huhhinga aumna diuva ahinsol ahijobouve. Ama (Jesu) tahsan chan chu themmo changlouva, atahsanlou vang chu Pathen Chapa neisun atahsalou jeh a themmo changa ahitai.” (John 3:16-18)

Monday, 19 August 2013

9.THILJOUSE HI PATHEN IN ALUNGDEI BOLTE PHATNA DIA AGON AHI

Pathen chu thiljouse sempa ahin; “Vah hung um hen” tia aseile Vah aumtai. Aumlouva kona thiljouse asem, Mihem bou akhut a asem ahijehchun angailu dehset’e. Hinla, Mihem chu Pathen thupeh nitlouvin achonsetai. Hijongle, Pa’n angailut, achapa neisun Jesu ahin solin, koihile a tahsan chan huhhinga umdin akitep tai.Pa lungdei nabolle,nathum chan,aumlou le mihem dia hitheilouhel jong napehthei ahi.
 Alung dei chu Achapa tahsana Leng le Huhhingpu’a kisan hi ahi.
“Thil ijakaiya Pathenin Ama ngailua alung got bang tah’a kikou ho phatna dia na atohkhom iheuve.”(Rome 8:28)
Tao’ute “Pakai, Nang katahsan’e. Ka Leng le Huhhingpu Jesu Christa hi ijakaiya ka ijakai hijing jeng hen, nahinalungdei chan neibolsah un, Jesu minin, Amen.”
Hitia chu nataole ‘Amen’ jih. Pathen in panpi jingtan.

Thursday, 15 August 2013

A LENGVAI HO ANUNNOM AHIUVE

“Lhagaova lengvai - genthei ho anun-nom’ui, Van’a Lenggam chu amaho-a ahi! –( Kjv)
“Lhagaova chimtih neilouho anun-nom’ui,Van’a Lenggam chu amaho-a ahi!”-(Eipao)- (Matthew 5:3)
Lhagaova lengvai - genthei kisah hon lhagaova hatna ding ‘chimtih neilouvin’ aholjingun Pakaiyin apejingin, Leiset hinkho manna jenga jong lungmong le kipah in Pathen Lhagao Theng in aumpiuvin, apanpi jingun, van-gam geiya Pathen-to chengkhom diu ahi.
 Lhagaova hat kisa hon aholji pouvin, ahetloukah un amangthah jiuvin, hinkho jong kipah le lunglhaiyin amangthei pouvin, Van-gam amu diu ahahsaji’e.
Chonse kisa hon Jesu aholun, amujiuvin, huhhingna ‘tonsot hinna’ aching jiuve.
Chonpha kisa hon, chonset kisih ding le ‘huhhingna’ lampi juiding hohi ngaikhoh in agelpouvin – Hou in kaihat, tohphat le nunchan pha ibolle ‘huhhinga umsa’ danin akigel un – Lampi Neo chu ahokhathei jipouvin ‘huhhingna’ tahbeh, Lhagaova hinna le hatna aneitheiji pouve. Mi alam-le ‘adup a’ ahisah un, avet’u jongle akhop un, aning kihal jiuve. Ajehchu, amaho sunga chu thahhatna,hetthemna,hetkhenthemna pedingpa Lhagao Theng chu chenglou ahi.

Wednesday, 14 August 2013

THILJOUSE HI PATHEN IN ALUNGDEI BOLTE PHATNA DIA AGON AHI


Pathen chu thiljouse sempa ahin; “Vah hung um hen” tia aseile Vah aumtai. Aumlouva kona thiljouse asem, Mihem bou akhut a asem ahijehchun angailu dehset’e. Hinla, Mihem chu Pathen thupeh nitlouvin achonsetai. Hijongle, Pa’n angailut, achapa neisun Jesu ahin solin, koihile a tahsan chan huhhinga umdin akitep tai.Pa lungdei nabolle,nathum chan,aumlou le mihem dia hitheilouhel jong napehthei ahi.
 Alung dei chu Achapa tahsana Leng le Huhhingpu’a kisan hi ahi.
“Thil ijakaiya Pathenin Ama ngailua alung got bang tah’a kikou ho phatna dia na atohkhom iheuve.”(Rome 8:28)

Tao’ute “Pakai, Nang katahsan’e. Ka Leng le Huhhingpu Jesu Christa hi ijakaiya ka ijakai hijing jeng hen, nahinalungdei chan neibolsah un, Jesu minin, Amen.”

Tuesday, 13 August 2013

JESU TO NA KIJOPNAU PHA JINGNAM

Jesu-to nakijopmatna boi jeng am? Pathen-to ikihettonau hi Achapa Jesu Christa akon bou ahi. Nakikah lhon boiyam? Taona le Bible sim nitinin bol jing jeng in.
Bible sim hi Pathen in eihounau ahin; tao hi eihon Pathen i-hounau ahi. Bible sim’a le Taona ahi Pathen-to iki houlimu ahi.
Tao kijet nabol-la, Bible nasimda-le nang bou apaova le aseiya nahin; Pathen dia sannom umlou hithei ahi.
Nang jong mikhat-to nakihoulimna achun, ama kijet in sei henlang, nang seisah hihbeh-le chun nakhop ding ahi.
Hijehchun, Bible sim le tao kop jingin. Chuile nataona asan ding ahi.

Jesu van lama lahtouva aum kon chun, aseijuite koma, “Van a le Leiya thuneina jouse eikipetai. Hijehchun, cheuvinlang namtina miho seijuiyin gasem’un; Apa,Acha le Lhagao Theng minin Baptize gabol’un; chule, nangho kaseipeh jouseu chu nit din gahil’un. Tahbeh in Keiman nang ho AKHON-NI GEIYA KA UMPI JING DING’U NAHIUVE.” (Matthew 28:18-20).

Hijeh chun boilouva Jesu’n ei-umpi jing nadiuvin Ama Thupha hi seiyin, homjal jing’ute. Mobile message, Internet ho le track hobeh in hom jal’utin, houlimna le thuseina ho in jong tahsan khompi le atahsanlou ho lah in jong sei jing’ute.

Monday, 12 August 2013

LOLHINNA DIN JESU NEI MASAN

Hou-ina ikihilnau tamjo hi – ‘Sakol masanga Sakol-ka’ng kikoi ahi’ ahiji. Bible i-sim’un,
"Amasa pen in Pathen lenggam le achonphatna hol masauvin, chutile thildang (na naichat hou)jouse jong hi kipe ding nahiuve."(Matthew 6:33)
Ikihilnau hi, chonphatna boldan ding le boldia kihilna ahi.
Sakol chu masatsah a aKang (gari tobang) chu anunga koiya kaisah ding ahi. Sakol masangin Ka’ng chu koi-lechun iti akai thei ding ham?
Mihem chonphatna hi Pathen dia imacha hilou ahi. Pathen in ‘lunggel’ lungput’ avet ahi. Tolom tohpan alungsunga a-it puma toh, houin kai hatpa’n akailouho, alungsunga oima jing; napha tong tampan, atonglou ho, alunggila beh oimo, muda, chule ………….
Pathen in chonphatna ati hi Lhagao theng eiho sunga achen’a, phatna lama eipui tengule bou umdoh ahi. Lhagao Theng chu, Pathen in, Jesu Christa tahsana Leng le Huhhingpua kisan ho bou apeh ahi.
Lhagao Theng in eipanpi tengule thilpha bol, hinkho pha chu umdoh ponte nati ham. Tolom napeh ding jong nahinpeh ding, chonphatna lama napuiya hinkhopha namansah ding. Chutengle, miho dia phatthei bohna naso ding, naboldia pha ngaiho jouse nabolsah ding, angaichan napeh ding ahitai.
Hijehchun, Sakol chu ka’ng masanga koina’n – ‘amasa pen in Pathen lenggam – Jesu Christa chenna, Lhagao Theng chenna’ chu himasan. Chutengle, Aman chonphatna, thilpha bolna, tolom pehna, midia tohtheina napeh ding ahi.

Sunday, 11 August 2013

PATHEN LE JESU HET HI TONSOT HINNA AHI


“Koihile Ka thupeh chinga, nit chan chu, ama chu ei ngailua ahi. Eingailua chu ka Pan angailut ahin, chule, keiman jong ama ka ngailut a, akoma kaki lah ding ahi.”(John 14:21)
Jesu thupeh nit masah pen ding chu ‘tonsot hinna kisan ding’ ahi. ‘Tonsot hinna’ hi ‘Thiljouse sempa Pathen khatseh le ahinsol Achapa Jesu Christa tahsan hi ahi. Jesu’n Pa koma ataona’n aseiye –
 “ Pathen khatseh, nangma le na hinsol Jesu Christa ahet diu hi tonsot hinna chu ahi.” (John 17:3)
‘Jesu’ ‘Huhhingpu’ tina ahin, ‘Leng’ jong ahi. Hijeh achu, Jesu ‘het’ kitihin lhuoh a het maimai hi hilouva, ‘Huhhingpu le Leng’ ahina nahet le napom tina ahi. Khut nanei nahet’a adingdola naman chah thei banga banga – Huhhingpu le Leng chu nahet-le i-jakaiya nahet le nason jing tina, na Leng le Huhhingpua nakisan ding tina ahi.
Lengpa chu gamsung miten agalteu jousea kona hongbit ding, gal’a kona huhhdoh diu le gamsung kivaipohna jouse anganseuva, Ama deiya akivaipoh banguva – Jesu Christa chu nahinna le nachonna jousea nanganse, Ama lungdeiya hinkho naman, chule, athupeh nanit ding ngai ahi.

Saturday, 10 August 2013

SOL-NA PIPEN THUDOL

1.JESU MISOLNA
Van lama lahtouva aum konin, Jesu’n aseijuite jah a, Van a le Leiya thuneina jouse eikipetai. Hijehchun, cheuvinlang namtina miho seijuiyin gasem’un; Apa,Acha le Lhagao Theng minin Baptize gabol’un; chule, nangho kaseipeh jouseu chu nit din gahil’un. Tahbeh in Keiman nang ho akhonni geiya ka umpi jing ding nahiuve.” (Matthew 28:18-20).
Hiche kisolna hi ‘kisolna lenpen’ (the Great Commission) akiti.

2.TAHSANTE JOUSE SOL AHI
Jesu Christa tahsana, Leng le Huhhingpu dia kisan jouse hi Aseijui i-hicheh’uve. Eiho, Christiante jouse hi ‘muntina vahlea, Lhagao Theng thahatna jala, Kipana Thupha hi phongle ding le seijui semdinga nganse ihiuve. Eima umna, tohna le phahna chana bola vannoi pumpi hilsoh dia nganse ihiuve.
3. SOLNA PIPEN KINGAPNA
Hiche kisolna thu hi noiya thupi hoa hi kingam ahi :
PATHEN THUTAH (DIVINE TRUTH):  Pathen chu eiho koma mihem le Pathen-to kijopmat jinga hung kilang. Ahivanga, A thupeh bulpi pellou - “ Na-Pakai na-Pathen chu nalungthim pumi, nahinna pumpi le na thaneina pumpin ngailu’n.”  
KIGUIJOPNA NEIJING DING: Pa Pathen le Jesu Christa-to insung kingailutna’ a kijopmat dettah umjing - “Nangma nakingailut bangin, naheng-nakom ngailu’n.”
SOLCHAH HO KISOLNA (APOSTOLIC MISSION): Mangthah ding vannoimite koma chea Jesu Christa Lenggam thu gahila hinpuilut ding –“Vannoi gamtina cheuvinlang seijui gasem’un”.
4.SOLNA PIPEN LIMSO
Gopkhoma seidin, Thupeh lenpen le Kisolna lenpen (the great commandments and the great commission) kigom hin Pathen Lenggam’a hinna, damna,lenggam kehlet bena le ahi’na chu asodoh ahi. Jesu’n, “Manbeiya namu’u ahi’n, manbeiyin peuvin” eitiu ahi.

Friday, 9 August 2013

KA THUGUH SEI 3NA amasa banjom


MIHEM HIN BOINA ITO MONG MONGA AKHONNA AHITENG-LE, chihna thepna ikichuh ho jong akimang theibehseh ji tapoi. 2010 kumbul chun, ka dammo in, kaboi chu akhon ahitai. Damdoi eipeh jouseu natna belap ahitai. Chuphat in, ka tao tah tah chu, boldan ngai, ikihilnau bang ham jong kahetapoi, hiti hi ahung hitai -
 “Pakai Jesu, nang bou kahetchet, kaneova pat katahsan le ka kingaina, kakinepna nahi. Pathen khatseh jong katahsanna hi nang jal bou ahi. Nang kahet hi Ama kahetna ahi. Tua hi, kakou nahi, neipanpin. Ka gal neijopeh in”
tia katao tao jeng phat in, eisang in, chonsetgal jouse eijopeh in, koi ipi damdoi (lou) neh angaitapoi, kadam heltai. Sa, nga,ahatui, thaome le anche jeng jong ‘vitamin’ umdom jong nengamloupa chu, sa jouse kanethei tai – ‘Sa- khao’ ti louse!
Hibang lom loma Pakaiyin ei ngailut hi kana hethem vah poi. Ka dinmun  le kato chu ipi chu ipi hija, hoi chu apha ham, hoichu ase ham jong kihetheilou; Pakaiyin eina umpi jing jeng anahi.
Mihem chihna le thepna hon ajolou; Keima hatna’a ima kahitheilou, chonset thaneina jeh a natna le hahsatna  jouse Pakai Jesu kom, keima tah in kalhut mong mong phat i’n, Aman, NGAILUTNA jeng vangin eijopeh tai! JONA hi PAKAI JESU a ahi.Loupina Pakai chang tahen.
Kasei ji hohi, lekha kakichuhna a kon ahipoi. Practical a kato, experience kaneina, kato le kathohna a kon ahi. Phatecha sim jing hon, Pakai akimu diu, phatthei bohna chang diu ahi katahsan le ka tao jingna ahi.
“Koihile, Pakai mina tao chan (Amina kou chan) chu huhhinga umding ahi” (Rome 10:13) tia asei hi bolin. Taona a panpi nangai-le neihin hil’un, taona mun (Christian Prayer Centre, Lamdukan) a hung tao jousen jong nahin taopeh diu ahi. Na hahsatna le na umdan sei angaipoi. ‘Taona kangaichai. Neihin taopeh un’ tia nasei ding bou ahi. Seiyinlang, hejong leuvang, keihon alonaje hedeh pouvinge. Pakaiyin ahenai.
Hinla, Pakai chu natahsan a Jesu Christa koma na kilhana, na Leng le Huhhingpu hung hi dia nakouva nasan masah ding; chutengle bou nangaichat ho nasei ding ahi.

Wednesday, 7 August 2013

KA THUGUH SEI 3NA

KA THUGUH SEI 3NA :
1. Pathen in mihem-te apanpi’na le phatthei abohna hi Jesu Christa mina Lhagao Theng’a ahin lhutji ahi.
2. Pakaiyin, apanpi hochu, tahsa le Lhagaovin phatthei abohji.
3.Pathen tah khatseh i-hetnau le akom i-jot theina diu hi Jesu Christa bou
4.Mihem in chonphatna abol hohi asotpoi.
5. Chonphatna dihtah chu Lhagao Theng i-sunguva achena eipanpi tengule bou umdoh thei ahi.
6.Ju-don le khamnathei neho sunga Lhagao Theng acheng nompoi.
7. Lhagao Theng hi Jesu Christa tahsana, Leng le Huhhingpu dia kisan jouse Pathen in apeh ahi.

LHAGAO THENG THUM JINGIN - 5. NUNNOPNA HINKHO

Chonphatvang hilouva,ngailutna jala them eichanu nahet a, Jesu chu ‘Leng le Huhhingpu’ a nakisantah-le kipah tah in Jesu-to hinkho mangkhom in. Na umpi jing kihet in, Bible sim le taonan hou jingin. Lhagao Theng panpi louvin koiman ama hatnan Christian dihtah hinkho amangtheipoi. Hijeh achu, Jesu’n,
 “Lhagao Theng chu nanghoa aum tengle, thahatna naneidiu ahi” (Acts 1:8) tia asei ahi. Chule, Solchah Paul in jong “..Lhagao Theng in dimset un” ati(Ephesus 5:18)
Hijeh chun, Jesu Christa-to hinkhomna hinkho, Pathen cha nahi’na hinkho hi namanthem na din nitinin Bible simin, tao jing jeng in. Lhagao Theng chu thum jingin.
“Pakai, neiteppeh’u Lhagao Theng chu kasunga chensah in- eipui,eihil,eilhamona, Nangma lungdei hinkho kamantheinadin, tia eihuhhing ka-Pakai Jesu naminin, Amen” tia taojin.

Tuesday, 6 August 2013

KIPANA THU ROME LEKHATHOT A 1.TAHSANTE HI JESU CHRISTA HETTOHSAH DING AHIUVE :


 “Paul, Jesu Christa lhacha, solchah hiding le A thupha homjal dia kou”( Rome 1:1 )
 Paul in a sei banga hi Jesu Christa tahsana, Leng le Huhhingpu dia kisan jouse hi Jesu Christa-a  huhhingna thu hi miho hetsah( lhacha) dinga kou (nganse/phudet/sol) ihiuve.
Hinle, huhhingna thupha hi lolhing tah a seiphongna dia Jesu Christa-a huhhingna hi nachan masah ngaiya ahi. Huhhingna changlou hon iti thep le ngeiyin seijong leu apanna aum behseh poi, ga anei theipoi. Ajeh chu, Pathen thu hi ‘ahinga’ ahin, Pathen Amatah in asei ngai ahi. Jesu Christa hi tahsana, Leng le Huhhingpu dia kisan jouse hi Pathen in Lhagao Theng apeh ahi. Lhagao Theng chenna miho chun thupha hi aseitengule, Pathen in Lhagao Thenga kona phatthei aboh a mihon akisan jiu,Pathen  phatthei bohna chu akisan jiu ahi.

Sunday, 4 August 2013

LHAGAO THENG HI PATHEN THA-HAT KINA AHI

“Lhagao Theng chu nanghoa ahung um tengle thahatna nanei diu ahi.” (Acts 1:8)
Pathen in athahat aphonna le na atohna hi Lhagao Theng a um ahi. Semtil’a Pathen in lei le van asem masang chun tuipi chunga thimpi chunga chun Pathen lhagao chun a op khume (Genesis 1:2)
Samson chu  “Dan  ngahmun Zorah le Eshtaol kah a aumpet in, Pakai Lhagaovin (Samson chu) aumpi, apui-le pantai”. (Judges 13:25) “Photlouvin Pakaiy Lhagao chu hattah in Samson chunga ahung umin, akhut keoseh in, kelngoi kibolna bangin, Sakei chu abottel jengin ahi…” (14:6) ) “Photlouvin Pakai  Lhagao hattah in Samson chunga ahungin umin, Askelon kho anokhumin, pasal somthum athat tai…” (14:19) “Samson Lehi ahinlhut lhut un Philistineten ahindel un, lhang asap khum jengule; hetman lou hel in Pakai Lhagao  chu achunga hattah in ahung umin, akhut le abanjang akannau khao jouse chu patjang bep in abottan soh tai. Hichun Samson in sa-ngan thikam khagu khat amaikhan, Philistinete sangkhat aveilih nai.” (15:14-15) Samson in Pakai deilouva asam avosah phat in Pakai Lhagaovin adalhatai. Hichun, amelmaten amanun, amitteni akaldohpeh taove. Hinla, achaina penin Pakai koma atao kit phat in, amitcho tajongle Pakaiyin a Lhagao apen amelmate tamtah athat kit in, hinla ama jong athi tai. (Judges16  KJV simin. Eiho Bible in Pakaiyin ‘thahat’ ati, hichu ‘Pakai Lhagao’  – NT in ‘Lhagao Theng’ ati.)
Jesu Christa chu baptize achanjou chun ‘vakhu’ bangin Pathen Lhagao Theng chu achunga ahungchun, aumdentai. Ahinkho lhumin chonset-bei hinkho amangin; eiho, michonsete jouse ei lhatdoh taove. Jesu athijou nisomnga jouva pat in ama seijuite le a tahsante jouse aumpitai.
Eiho jong Jesu Christa chu tahsanna, Leng le Huhhingpu a ikisan tengule Lhagao Theng chu eipeh’uva, thahatna Lhagao Theng chu ineijiu ahi. Hiche phatteng chule bou Pathen lungdei hinkho mantheina ineidiu ahi – ol ol’a eipuiyuva Christa nunchan thodoh eisodiu ahi.
Pathen thahatna Lhagao Theng hi nitinin thum jingute. Chutile, Pathen chate ihinauva hi chonphatna le ga-neidohtheiya Aman eipan-hu diu ahi. Hitia chu, Pathen phattheibohna chu i-chan diu ahi.

Saturday, 3 August 2013

LUNGSET MANA HUHHINGA UM NAHI - 5. NUNNOPNA HINKHO

Mipha nahiman,thilpha nabol jala huhhinga umding nahipoi.Na chonset mana huhhingna chu nachan loudingin jong kigel hih in. Jesu’n eingailut jaluva, eiho chonset jeh a i-thi diu khel’ a, Ama Cross a hungthia eilhatdoh’u ahijoi. Hijeh achu,Solchah Paul in –
“Lungset jala, tahsanvanga huhhinga um nahitauve,hichu nangho jal hilouva Pathen thilmohpeh ahi,tohphat (chonphat)vang ahiloujeh in kisonna thei ahipoi” ati ahi.(Ephesians 2:8-9)
Chule, Pathen in Achapa thina ding Cross alhenkhel jong hi ajeh aum’e. Hichelaiya, michonsepen kithana chu Cross ahi. Jesu Cross a ahungthi hin, Ama tahsana Leng le Huhhingpua kisan jouse chu milah’a chonsepen gei hijongle ahoptha ahi.
Hijeh chun, michonsepen hijongle chun, Jesu Cross chunga athi hi nangma khela thi ahija nakisana, Jesu chu Leng le Huhhingpu dia nakisanle, nangma jong huhhinga na umding ahi.
Hinla, Jesu thi hin mijouse huhhingna apepoi – atahsanlou ho chang loudiu ahi ti Bible in asei ahi. John 3:18 ahin “atahsanlou chu themmo kichansah ahitai”tia asei ahi.
John 3:17 vang hin “atahsan chu themchang ahitai” ati. Themchanga chu ‘huhhinga um’ ahitap. Huhhinga um ho chu ‘Pathen chate’ ahitaove (John 1:12).

Thursday, 1 August 2013

PATHEN CHA NAHI KIHETCHET IN - 4. NUNNOPNA HINKHO

Jesu Christa chu Leng le Huhhingpu dia nakisan tah-le, Pathen thu Bible in aseibanga ‘Huhhingna’ chu changding nahitai. Hinla, kiginmona hi aumji. Agiloupa’n ahin mangcha nomin ahi. Hatmona le lhahsamna ahung umdom tengle kitahsanlelna aumcheh cheh ji’n -
 ‘Ole keihi pengthahlou jong kahi ham? Miho hila akipah tangeiyun, keihi ahitah tah theipoi. Keichan hi alhingloulai ham? Kakilhanna jong hi kabolsoh lou ham?’ tia nakiginmona umthei ahi.
Nangma kitahsanlel le kiginmo chun napenthah–napenthah lou thu apopoi, Jesu na TAHSANNA bou chu na ‘penthahna’, ‘huhhingna’ nachanna ding ahi.
Bible in “Ama ana sang ho jouse le Ama mina tahsan chan chu Pathen chate hitheina tha(phalna)apetai” (John 1:12) ati ahi.
 Chule, lhagaova pengti’l, naosenthahset nahi jong kihet in. Mihema nahungpentila, na insunguva nanu-napa dia naosenthah nahi banga chu tua hi Jesu Christa natahsana nahinkhoa nakipom jouva hi Pathen cha thahseh,apenti’lcha naosen chu nahi kihet in. Anabai, alhubai, donphat ngai nahi. Naosen in Noitui le annnem angaichat banga Lhagao antui le annem nangaichat ahi. Hijehchun, John sut kipana thupha hi abula pat in simin, tao-to thon. Niseh-le bungkhat ham simin. Nasim masangle, hetthemna napehna din taovin. Nasimjoutengle, nahetthema, najui le nanit theina din taovin. Lungchinna naneiya, namanchah theina din jong taovin. Tahsante lhatkhomna Houin kaina hoa lhajingin. Houin, Houbung mite lah a nalhatchana lhepna ho jotheina Pakaiyin napeh ding ahi. Chule, tao jng jengin. Taona le Bible sim hat hi lhepna jotheina dia manchah phapen ahi. Ajehchu, Bible nasimteng Pakaiyin nahouding, natao teng nangin Pakai nahou – hitia chu tao le Bible sim hi Pathen-to kihoumatna pen ahi.