Thursday, 30 May 2013

PATHEN IN EI-UMPI JING KIHET HI NUNNOPNA AHI


Mihem din hatmo, lhahsap, kihollel kom aumji. Nachang bou hiya nakigelkom umthei ahi. Hinla, na chang nahipoi, na Leng le Huhhingpu, Pakai Jesu Christa’n na umpi jinge. Na umpi nasuhmil tengle, kihollel le lhamongmoa naumding ahi. Na umpijing chu kihet jingin. Hahsatna natoteng jongle gelin “O, hiche hi keiman lhasetnan geljongleng Pakaiyin kadinga phaloula bolpontin, thildang khat aphajo eigonpeh hinte” tin Pakai koma taovin. Hahsatna le lhahsap koma, lunggiltena taona hi Pakaiyin adei ahi, asanding ahi. Chule, hejingin -
Aman,nasemlona chu pilhinsah teina din napanpi nom jinge. (Philippians 1:6).
Nitina nangaichat ho napeh ding, chule na chinjing ding ahi.(Hebrews 13:5).
Anungjuite hatmo le lhahsapna Jesu’n ahen, lhagaova hatna angaichat jingu jong ahei. Ama tha lhenga Lhagao Theng in, anungjuite aumpijing hi ahetdiu adei ahi. Lhagao Theng chu Jesu khela ei umpi jing diu le i-ngaichat jouseu eipeuva ahi.(John 14:16).
Lhagao Theng chu nang Hil le Lhamonsah a pangding; Pathenthu nasimna a chu na umpijing Lhagao Theng chun Thutah chu nahetthemsah le Thutah lama na puihoina din tem jingin.(John 16:13).
Lhagao Theng chun nakaihoi jingding(Romans 8:14), lhagao hinkhoa na bulhinsah ding(John 6:63; Romans 8:11), chule, nahatsah ding(Galatians 5) chujongle Pathen thu midang ho hetsah a jong napansah ding ahi.(Acts 1:8).
Huhhingna chang, Pathen cha nahile, lhepna jouse jong Aman najopeh jingding ahi – kou jingin taona in. Chule na umpi jing chu kihet jingin. Pathen kitepna – na huhhing ding, lhepna na jopeh,nachonset angaidam ding  le na umpijing ding chu tahsanin. Pathen natahsanle, asei le akitepna ho iti natahsanlel ham? Pathen in, Lhagao Thenga na umpi jing nahetle iti kichat,lungdon,lhasetval, kihollel valna nanei ham? Na umpi Pakaiyin, nadia pha ahesohkeiye, napeh teiding ahi, tao hat in, Bible sim jingin.
Pathen in na umpijing nahetle Pathen thangvahnan ‘Amen’ jih in. Pathen in na umpi jinghen.

Wednesday, 29 May 2013

NU NI NUNGAH


 ‘Nungah’ kiti hi mijousedia lupentah ‘Nu’ hiding ngah ahi. Konkhat in vang hiloi loi ding anome. Hichu, Pathen in lunggila apeh’u ahin, mitamtah in hethemlouvin – ‘angala’ atiuve.
Upa C.S.Chongloi chun 1980 chun Houina aseiyin. “eipaova ‘Nungah’ le ‘Ni’ hi i-pu-ipateuvin ana sadih lheh jenguve. ‘Nungah’ hi ‘Nu’ hiding ngah ho tina ahin. ‘Ni’ hi eikhohsahpenuva le eijenpenuva ‘Nu’ ‘bana’ (anina) tina ahi ( Aunt is second to mother)” tia eina hilu chu kahe jinge.  Adih e. ‘Nu’ khela chate khohsah le jenpena chu ‘Ni’ ahi. ‘Nu’ ‘Ni’ le ‘Nungah’ hina hi lutah ahi.
‘Nu’ hi lu-nalomlom. Hikal jong ngalel um. Hinla,’ngah’ sot jep in! – ‘Ngah’ chu ‘kigot’ ngaiya tina ahi. ‘Nu’- lhingset, deium. Son um, chate kingainathei hidingin kigon! Pakai koma tao jingin, Bible sim jingin.
Chaten “Henuo, changlhah e” atile, “Napa hungteng” tijingbep ‘Nu’ hiloudin kigon, ‘Ngah domin’! Pakai koma tao jingin, Bible sim jingin.
Jipa phatah namuna din Pakai koma tao jingin, Bible sim jingin.
Bible in,  Christa nungjuite hi ‘Nungah’ ( Mouding)in aseiyin, Jesu Christa hi ‘Gollhang’ (Moulang, Mou-inneipu) tin atekah in ahi. Hiche a vanghin ‘Nu’ thu akiseipoi. ‘Ji’ (van innom chenkhompithei – insungkhat logomthei hidia Pakaiyin adei hiding tina ahin. Ipi hijongle, Bible in asei nom chu – Gollhang phatah in hinkhoa dia achenkhompi dia nungah phatah hija agel akipuibanga, Jesu Christa chun tonsot a achenkhompi dinga ahung lhenthei, akipuithei hitei dia Christante jouse kigot ding tina ahi.
Hiche hitheina ding chun, Christian dihtah – Jesu Christa Leng le Huhhingpua kisana, Lhagao Theng chenkhompi hijing ngai ahi.
Chunga nungah ho kihilna jouse hi Christiante, numei le pasal kihilna ahi. Ha-tah in pangute. Ephesians 5:21-33 & 6 :1- 20 sunga kisei hi simin. Pakai koma tao jingin, Bible sim jingin.
Hitiachu, nataole ‘Amen’ jih in. Pathen in phatthei naboh jingtan. 


Saturday, 25 May 2013

A thutep thon ngailou Pathen


Golte,  ‘A thutep thon ngailou Pathen’ neikha mite ihiuvin, ahile Pakaiyin eikiteppeh hou imu-ichan nah’uvem?  Ti seikhom’ute.
 Matthew 7:7 “Thum’un kipeuvinnate, hol’un namudiu ahi; kiuvun,nakihonpeh diu ahi. 8 – Ijeh-inem itile athumchan kipeding, ahol’an amuding, akiuva kihonpeh ding ahi.” 
I-thum’u imutheina diuvin,Pakaiyin adeidol a thum ngai ahi.Ama deidol chu ihetdiu angaitai. Hichu, Bible’a hi kiseicheh ahi. Hinla, Bible hi moh hetthei ahipoi. Ajeh chu,  Bible sunga hi ‘Thu-guh’ kisei ahi. Mijouse hetdohthei ahipoi. Hijeh achu, “Javang jauvintin, hevang hepouvinte” tia kisei ahi. Masang chun, Bible hi lekhabu dang bang in kana simin, het jong, lekhabu dang a kisei ho kahet bangin bou kana hei. Pakaiyin eisemthah, April,2010 akonin vang  ka Bible sim le het dan achomtai. Tu’n vang “Javang jauvintin, hevang hepouvinte” tia kiseilona le “Pa’n alhensa hon bou ahetding, amuding bou” tia kiseilona ho kahetai. Chubanin, van-gam lutding, penthah, mitheng kihending, Pakai manchah, tiho jong kahetheitai. Hitiho hetna dinga chu, ahethempa ‘Lhagao Theng’ chu misunga achen ngaiya ahi. Lhagaotheng chennalou miho chun, ijat simsang jongleu ahetthei lodiu ahi.
Matthew 7:7 “Thum’un kipeuvinnate, hol’un namudiu ahi; kiuvun,nakihonpeh diu ahi. 8 – Ijeh-inem itile athumchan kipeding, ahol’an amuding, akiuva kihonpeh ding ahi.” 
Nathumchan namu nomle, Pakai deidola thumdan nathemna din taovin. “Pakai, Na Lhagao Theng chu kasunga chen sah in, Na thuguh ho neihetsah in, Nanga tonsot hinna chu neipe’n” tia nataole ‘Amen‘ jih in. Pathen in phatthei naboh tahen.

Wednesday, 22 May 2013

PATHEN IN HUHHINGNA KIN AGON JESU CHRISTA JONA


 John hin Jesu Christa kipana thupha hi kicheh tah in aseiye. Bung 1: 1-13 sim panute-
Thu chu tahsaphe ahungsoh tai
1-Semtil chun ‘THU’(Jesu) ana umin, ‘THU’ (Jesu) chu Pathen to ana umkhom ahin, chule ‘THU’ (Jesu) chu Pathen ahi. 2- ‘THU’(Jesu)  chu semtila Pathen to umkhom ana ahi. 3-  Thilsem jouse hi AMA’a(Jesu)  kona kisemdoh ahin; Akisem chengse hi AMA panglouva kisem khat cha a umpoi.
4-Ama achun ‘HINNA’ aumin, chule hiche ‘HINNA’ chu mijouse dia ‘VAH’ ahitai.
5-‘VAH’ chun MUTHIM lah ahin sal in, chule MUTHIM in AMA chu ana hethem joupoi.
6- Pathen’a kon hung kisol mikhat ana umin, ama min chu JOHN ahi. 7- Ama (john) jala mijousen atahsan theina diuva, ama chu VAH thudol hettohsah a hunga ahi. 8-Ama tah chu ‘VAH’ chu ahipoi; VAH thudol hettohsah a hunga ahibouve. 9- VAH tahbeh, mitin salvah achu VANNOIya ahungtai. 10 – AMA chu VANNOIya ana umin, chule, VANNOI hi AMA’a kona kisemdoh ahi jeng vangin, VANNOIyin (mihem ho) AMA (Jesu chu Pathen chapa ahi’na – Thiljouse konna ahi chu) chu ana hedohpouve. 11- AMA chu AMITE koma hunga ahin, hinla, AMITE chun ana sangpouve.
12 – Ahijeng vangin,  AMA ana sangjouse, AMA mina (Pathen chapa, Huhhingpu ‘Jesu’ ahi’na) tahsan jouse chu  PATHEN CHATE hitheina apetai. – 13- hiche CHATE chu mihem pen ngaidola mihem nulepa akona peng hilou, mihem lungdei le jipa lungdeiya hungpeng jong hilou; Pathen’a kona peng joh ahiuve.
Pathen cha nahi nakihetchettahle ‘Amen’ jih in, chule, Pathen lungdei hinkho mangin, Ama panpina thumin tao jingin. Pathen phattheibohna chang jingtan.

Saturday, 18 May 2013

Pentecost ni

Pakaiyin, insungmite, loi-le-gol’a eipeh jouse tuni Pathen Lhagao Theng kisancheh ding le achangsa jouse semthah a i-umcheh diu kataona ahi.
Tuni hi ‘Pentecost’ ni ahi. Jesu Christa’n, atahsa chunga mijouse chonset apoh tah jehchun, chonsetbeh atahsa chu Pathen in cross chunga chonsete khut mama’n akhenbehsah tai. Athi in, lhana vuiyin aumin, vouchompu in kaithouvin aumtai. Chonsetgal ajouvin, Ama nungjui jouse ‘Pathen chate hitheina tha apen’, tonsot hinna aneithu’u phongdoh in, Vana lah touva aumtai. Ni 50 jouvin, Ama tahsante jouse - ‘puidih, hilthem, lhamon ding le Pathen lungdeilam hinkho mantheina lama kaihoi dia- Ateppeh Lhagao Theng apehni ahi.
Hiche Lhagao Theng hi eiho sunga achentengle, ihinkhou, chonna le lunggel hi hung kikhel jingjenga, i-hetlou kah’uva, Ama lungdeilam chu ana kinei domdom ahi. Hitia hi, Bible in aseibanga Christa nunchanjom chu ihung hidiu ahi.
Lhagao Theng chu nathumle ‘Amen’ jih in. Pathen in napanpi jing tahen.

KIPE THENGIN


Jicha, kipah’a umkhomtheina chu – khat in khat dia ahinkho aphalthenggel ngai ahi. Chutilou nupa hinkho chu kipana le kitona aumjipon, insung nom asohjipoi. Nupa chu kihetto jing, kihoujing, khat in khat chu khohsah jing ngai ahi. Eima kipana le thanopna tamtah chu pailhah’a i-ji kipana lam holjoh ding ngaikom tamtah uma ahi. Hitia chu, eima hinkho, ikipa-thanopna le ngaichat tampi chu ijiding gelna phaldoh, pehdoh theng ngaiji ahi. Hitia um nupa chu akitoh dom domin, kingailutna chu ahung sang cheh cheh jin, insung ahung nomin, khantouna lam ahin mano jitai.
Jesu Christa-to hinkhomna a jong hi chuti ahi. Hijeh achu, Bible in, Jesu Christa hi ‘Moulang’ chule Atahsante (Houbung) hi ‘Mou’ tin KIPANA THUPHA MATHEW ahin aseiyin, chule, Songs of Solomon ahin ‘Gollhang le Nungah’ (Dongma teni) in aseiye.
Pathen in kipana lhingset neidia Jesu Christa huhhingna chang jouse hi Lhagao Theng eipeh’u  ahi. Hinla, hiche kipana hi aneijoulou Christian tamtah aume. Koima sei ngailouvin, nangman nahi’na nakihet’e. Hiche kipana lhing neitheina hi – kipehdoh thengna ngai ahi. Chule, taona le Bible simna ahi Pathen-to kikihou ahin, hicheteni hi lhahsam louhel ngai ahi.
Nitinin, Bible sim teiteiyin, taona tang louvin nei jingin. Chutile, Christa-to kihou jing nahija, Aman nangma hi’na nahetpeh ding, nangman jong Ama dei chu nahet cheh cheh ding. Nakah lhona kihetthemtona sang cheh cheh in tin, kipana le khantouna nahin nei cheh cheh ding ahi.
Bible sim jing le tao jing ding nanople ‘Amen’ jih in. Pathen in phatthei naboh jingtahen.
Jesu Christa kipehdohthengsel chu gelin - Van'a  adinmun loupitah chu hin dalhan (pedoh in) Leiset a mihem in ahung’e. Ahinna jong itlouhelin, eiho chonset lhatdohna din aphalthengin, Cross chunga thina ahung lheng tai. Bible in aseiye -
Mihem banga kilangin, Ama chamtah in ahung kisunemin, thina chan-geiyin thun anungin, chung chunga thina atoh tai.” (Philippians 2:8)
Eihon, Ama kipehdohthengna i-juinau le i-sannau dihpen chu – eima hinkho Ama (Jesu Christa)lungdeiya hingdia phaltheng, pehdoh ding hi ahipen’e. Hitia chu, ikipehtheng tengle bou, Ama phattheina kim –Lhagao Theng kithopina lhingset chu ichanjiu ahi.
Solchah Paulin jong eingeh’uve - “Hijehchun, sopite, kangeh nahiuve. Pathen mi-hepina dungjuiyin, na tahsau pumpi  chu  kithoina gankihinglha bangin lhandoh un, thengtah le Pathen lunglhaina din – hichu dihtah le adoltah a Ama na hounau ahi.  (Romans 12:1)
Nahinkho chu Jesu Christa lungdeiya napehthengle , Pathen hetsahnan ‘Amen’ jih in. Jesu Christa’n na panpi jing tahen.
 Eihon akom inungjot kit theina diu Pathen in lampi asem ahiin, hichu inopteiyu ngai ahi. Hichu – Michonse ihiu hi noptei ngai ahi, chule chonset chu kisih a, chonset hinkho chu dalhah (nungsun) ding ngai ahi. ‘Kisih’ le ‘nungsun’ kiti hin lunggel dan ho le chondan kheldoh tina ahi. Hichu, chonset’a kona kiheimanga, Jesu Christa kom jot tina ahi (Acts 3:19).
Tahsannna jala chu, Jesu’n chonset jeh a ithoh diu chu athoh tai ti tahsana, Ama chu ihinkho diuva Pakaiya kipomding ahi. Chule, i-hinkho chu Pakai khut a koiding, Ama lungdeiya chondia kiphala, Alungdei Bible’a kisei banga hi chon ding ahi. Hitia chu iboltengule, Pathen cha ihiu ahitai(John 1:12)chule tonsot a hinna chu chang dinga eiteppeh’u ahi (John 3:16).

Thursday, 16 May 2013

HUHHINGNA KISAN:


Mitamtah in, hahsatna le ngaichatval aneitengle bou Pathen akouji. KITEPNALUI sunga mihon Pathen akouna houhi ivetle, agalteuva kona huhdoh angaichattengule bou ahiji. Tuhin eihon, tahsa mihem-gal chu neimong hih jongleuhen, chonsetna le chonset-thahatna'a kona huhhing ngaicha jing ihiuve. Eiho changingla iki huhhing theipouvin, ei huhhing diu le eipanpi diu i-ngaichave.
Hitia, huhhingna ngaicha jinga i-um laitah un, Pathen in Achapa, Jesu Christa chu ahinsoltai. Ama chu tahsana, Leng le Huhhingpua kisan jouse chu chonset thaneina akona ahuhhdoh a, achonsetna jouse Pathen in angaidama, Acha dia akipomkitji ahi. Bible in aseiye,
"Pathen in vannoi angailut behseh jeh in Achapa neisun chu ahin petai. Koihile, Ama tahsan chan chu mangthah louva, tonsot hinna aneitheiding ahi. Vannoi themmo chansah dia Pathen in, Achapa chu ahinsol ahipoi, atahsan chanin hinna aneithei ding joh ahibouve". (John 3:16-17)
Jesu Christa chu, mihem’a ahungpen jong chun migenthei, in-le-lou neilou bangin, bong ina ahungpene. Hichu, migenthei pen in jong Huhhingna hi achanthei ahidol le agenthei le avaipen jong Pathen ngailutna le Jesu Christa’a Huhhingna hin ahoptha jou ahi hetna ahitai. Ahinlai damsung in, Pathen thupha ahillanglen, damlou –natna kidang tah tah adamsah in, Lhagaoboh ho miho sunga konin anodoh in, hui-le-tuipi kinong phoh thip in, theichang gabei chu gaosap in athilotan, athisa jong kaithouvin, tuisih Lengpitui sosah in, tuichunga lamjot in  chule thil kidang tamtah abole. Hichu, thuneichungnung aneina le thiljouse chunga vaihom, hinnabulpi ahi hetna ahitai.
Athijong michonsepenho thana dia Rome solkalin asem’u Cross’a hungthi ahi. Hichu, Jesu Christa hin achonsepen chonsetna jong apohmang ahitai ti hetna ahung hitai.
Cross chunga athoh le athi hin, mijouse chonset apoh’a , Cross chunga chu eiho thoh ding hahsatna jouse athoh ahitai. Chonset chu Cross chunga chu, Amato khetbehtha’a uma, athia chu athipi ahitai. Athodohkit a chu, chonset chu avuiya, Ama chu thoudoh kit ahitai. Chonset le amijona ‘thina’ chun henjou talouva, loupitah a Pathen in akaithouva, vana lahtouva uma, lei le van a thuneina jouse apeh’a Pa jetlama atousah ahitai. Hiche thokitna hin, Ama tahsante jouse jong, hiche tahsa thijou tengle thoukit dinga, Aman Vankot lampi chu ahon ahitai.
Hinla, hetding chu, Jesu Christa chun mijouse chonset chu suthenga, huhhingna kin achai hitajongle, mijouse ngaidam chang, mijouse dia chonset thahatna kisumang ahipoi. Bible in “Ama tahsan jouse’ atibanga ‘atahsan ho bou hiche huhhingna chu chang, chonset thaneina jong jopeh a um ahiuvin, hiteho bou chu huhhingna change ahiuve. TAHSAN ANGAIYE!
Natahsan’a,  Pathen cha nahitahle, Ama vahchoinan 'Amen' jih in.  

Monday, 13 May 2013

Pathen chate eisah tauve


Pathen phatthei bohna nachan naho hejingin, kipathu lhutding sumil hih in, nachan be cheh nadin. Tua nachan ho simin – hinna nanei nahlai, ne le donthei nahi, damna, tohtheina, akoma taotheina, geltheina napeh,chule adangdang. Achungnungpen chu Hatchungnung Pathen in Jesu Christa jala ‘Acha’ nahisah a “Hepa” tia koutheina, akoma kipath lhutthei ding le nangaichat le panpina dang thumtheiya nakoina hi ahi. Hijeh achu, Pakai lhachapu John in
 “Veuvin, Pa’n eingailutnau hi iti loupitam? Pathen chate eisah tauve!.....” ati ahi (1 John 3:1)
Pathen in ‘Acha’ nahisah nakipa le ‘Amen’ jih in. Pathen in ‘Acha’ dei um nun le khan neitheina din napanpi jing tahen.

VON THAH KIVON NOPNA


Vonthah kivon anome! Kachapa, aneopenpa hi –toka, sangkhol, kengkoh kachoh peh in, kahung lhunin, atha anom val jenge. Pakai thokitni jingkah in matah in akisilin, avonthah ho chu khat khat in akivontai. Sangkhol thah chu akivonin, phatvet sauvin aga kiven, nuiheuvin ahungin, ka anga adingin
“Hepa, kahoinah em?” ati.
 Kenjong “henge, boi” kati.
Chuin, toka chu akichenin, aga kive kitin, eihung kivetsah in, “Hepa, kahoi nah em?” ahungti kit in. Kenjong “Henge, boi nahoiye” kati kit e. Chujouvin, kengkoh chu asen, eihung dong kit in, “Henge, Boi, nahoiye!” katile,
“Hepa, chengni neipen ka tolom ding” atin, kapehle, houin lam adeltai! Kei jong kakipah lheh jengin, kachapa lunglhai chu kalung alhailheh jengin ahi.
Jesu Christa hi Leng le Huhhingpu-a ikisan’a, Christa vonthah ( Lhagao Theng Von) a eivon tengle, koima seihat le vetchil ngailouva, eima le eima kikive vejeng – ‘Ka hoinah em?’ tia kiki veve jeng ahi. Miho jong aki kivetsah jin, mihon “ahoiye!” eiti tengule i-lung hi lhai mong mongji ahi. Chule, Christa chun eivon tengle hoi jong kihoi jeng ahi. Eima hanta a vang kihoilou, ama vang Christa’n eivon tengle hoi jeng ahi. Ajehchu, eima hi koiman mutalouva, eivet tengule ‘Christa’ chu amujiu ahitai! Nunchan hoi, Jesu Christa chenna hoa um chu akisel theipoi. Hijeh achu, Pakai Jesu’n
“Nang ho vannoi vah nahiuve. Lhangvuma khopi um chu akiseltheipoi” (Matthew 5:14) ati ahi.
Hinla, eiho hanta in nunchan hoi le chondihna aumjou ngaipoi. Nitina Bible sim le taona manjingding, Jesu’n eitepp’u kithopi ding Lhagao Theng chu thum jing ding ahi.
Nathuma, nataole ‘Amen’ jih in. Pathen in phattheina tincheng napejing tahen.

Wednesday, 1 May 2013

A Blessed Life in Jesus: God's Love

A Blessed Life in Jesus: God's Love: God's plan of salvation - Part 1 Introduction God loves you and cares for you. He created you and all to be His beloved children...